Թեմա՝ Մեկ անհայտով գծային հավասարում։

Մեկ անհայտով գծային հավասարում անվանում են այն հավասարումները, որոնց աջ և ձախ մասերը x փոփոխականի նկատմամբ առաջին աստիճանի բազմանդամներ են կամ թվեր։

Օրինակ՝ 4x+6=2, 6x-5=4x+7, 2x-7+3x=6

Գծային հավասարման լուծումը կախված է գործակցից և ազատ անդամից։ 

1. Եթե k-ն հավասար չէ 0-ի, ապա հավասարումն ունի մեկ արմատ:

Օրինակ՝ եթե 2x−4=0, ապա x=2

2. Եթե k=0, իսկ b-ն հավասար չէ 0-ի, ապա հավասարումը արմատ չունի:

Օրինակ՝ 0x=3: Չկա x-ի այնպիսի արժեք, որը 0-ով բազմապատկելիս ստացվի 3

3. Եթե k=0 և b=0, ապա ցանկացած թիվ հանդիսանում է հավասարման արմատ:

Օրինակ՝ 0x=0: Զրոն ցանկացած թվով բազմապատկելիս ստացվում է 0։

Երկու հավասարում կոչվում է համարժեք, եթե առաջինի ցանկացած արմատ արմատ է նաև երկրորդի համար, և երկրորդի ցանկացած արմատ արմատ է նաև առաջինի համար:

1. Եթե հավասարման ձախ և աջ մասերը բազմապատկենք (կամ բաժանենք) զրոյից տարբեր միևնույն թվով, ապա կստանանք համարժեք հավասարում:

2. Եթե հավասարման որևէ անդամ հավասարման մի մասից տեղափոխենք մյուս մաս, փոխելով նրա նշանը, ապա կստանանք համարժեք հավասարում:

3. Եթե հավասարման ձախ կամ աջ մասում կատարենք նման անդամների միացում, ապա կստանանք համարժեք հավասարում:

Հարցեր և առաջադրանքներ։

1․Ո՞ր հավասարումներն են անվանում մեկ անհայտով գծային հավասարում։

Մեկ անհայտով գծային հավասարում անվանում են այն հավասարումները, որոնց աջ և ձախ մասերը x փոփոխականի նկատմամբ առաջին աստիճանի բազմանդամներ են կամ թվեր։

2․Ո՞ր հավասարումներն են անվանում համարժեք։

Երկու հավասարում կոչվում է համարժեք, եթե առաջինի ցանկացած արմատ արմատ է նաև երկրորդի համար, և երկրորդի ցանկացած արմատ արմատ է նաև առաջինի համար:

3․ k-ի և b-ի դեպքում kx+b=0 հավասարումը` ա) ունի մեկ լուծում բ) լուծում չունի, գ) անթիվ բազմությամբ լուծումներ ունի:

kx+b=0

kx=-b

x=-b/k

4.Ընտրել առաջին աստիճանի −x−4=3−6x հավասարման անհայտի գործակիցը:

Ընտրել ճիշտ պատասխանը

ա) 1

բ) 5

գ) 6

դ) 7

5.Նշել x+4=−2x հավասարման ազատ անդամը:

ա) −2

բ) 4

գ) 3

դ) 1

6․ Հետևյալ 1/3x = -2 հավասարման արմատը հավասար է.

7․ Գտնել 3 − 2x = 3 (x − 1) հավասարման ազատ անդամը:

ա) 6

բ) 3

գ) 6/5 

դ) 1

ե) −5

8․ Լուծել տրված հավասարումը՝ 2 (x + 11) = 0

9․ Գտնել հետևյալ 3x = x հավասարման ազատ անդամը:

10․ x փոփոխականի ո՞ր արժեքի դեպքում է 6x − 18 տարբերության արժեքը հավասար 0-ի:

11.Քանի՞ արմատ ունի 3(x−1)+3x−1=4(2x+3) հավասարումը:

12.Արդյո՞ք 7-ը հանդիսանում է 9x+4=2x հավասարման անհայտի գործակից:

ա) այո բ) ոչ

13.Լուծել հավասարումը՝ −8−0.5x=8

14.Գտնել 4(2−3x)+2=8x−4 հավասարման արմատը:

15.Գտնել 2x+6+3(4x+2)=8(x+3) հավասարման արմատը:

16.Արդյո՞ք x²+3x−1=0 հավասարումը մեկ անհայտով գծային հավասարում է:

17.Թվարկվածներից ընտրիր այն հավասարումները, որոնք մեկ փոփոխականով գծային հավասարումներ են:

• x=6(x−2)+4
• 5x+72x−8=2
• 9x²=1
• x+3y=0
• 3x=0
• 5x−14+2x=x³

18. Համարժեք են արդյոք հավասարումները․

ա) 5x+15=0  և  9x+27=0         բ) 15x-60=0 և x-4=0         գ) 12x-144=0 և 9x+121=0

դ) 62x+124=0 և  -7x=0         ե) 25x-200=0  և  -x+8=0         զ) x-1=0  և 5x+5=0

19.Կազմել հավասարում և լուծելայն․

ա) x թվին գումարել են 6 և ստացել են 15։

բ) x թվից հանել են 13 և ստացել են 9։

գ) 37-ից հանել են x թիվը և ստացել են 15։

դ) 14-ին գումարել են x թիվը և ստացել են 28։

Թեմա՝ Սուրանկյուն, ուղղանկյուն և բութանկյուն եռանկյուններ

Եռանկյան անկյունների գումարի թեորեմի չորրորդ հետևանքի համաձայն՝ անկյուններից կախված գոյություն ունեն եռանկյունների երեք տեսակներ:

Եթե եռանկյան երեք անկյունները սուր են, ապա եռանկյունը կոչվում է սուրանկյուն եռանկյուն:

Եթե եռանկյան անկյուններից մեկը բութ , ապա եռանկյունը կոչվում է բութանկյուն եռանկյուն:

Եթե եռանկյան անկյուններից մեկը ուղիղ է, ապա եռանկյունը կոչվում է ուղղանկյուն եռանկյուն:

Ուղղանկյուն եռանկյան ուղիղ անկյան դիմացի կողմը կոչվում է ներքնաձիգ, իսկ մյուս երկու կողմերը՝ էջեր:

Հարցեր և առաջադրանքներ։

1․Ո՞ր եռանկյունն է կոչվում սուրանկյուն։ GEOGEBRA ծրագրով գծել սուրանկյուն եռանկյուն։

2. Ո՞ր եռանկյունն է կոչվում բութանկյուն։ GEOGEBRA ծրագրով գծել բութանկյուն եռանկյուն։

3. Ո՞ր եռանկյունն է կոչվում ուղղանկյուն։ GEOGEBRA ծրագրով գծել ուղղանկյուն եռանկյուն։

4․ Ինչպե՞ս են կոչվում ուղղանկյուն եռանկյան կողմերը։

5․ Կարո՞ղ է եռանկյունն ունենալ երկու բութ անկյուն: Պատասխանը հիմնավորել։

6․Կարո՞ղ է եռանկյունն ունենալ երկու ուղիղ անկյուն: Պատասխանը հիմնավորել։

7․ Եռանկյունն ունի 32 աստիճանի երկու անկյուն: Տրված եռանկյունը՝

• բութանկյուն է:
• ուղղանկյուն է:
• սուրանկյուն է:

8․ Հայտնի է, որ, MLK-ն եռանկյան անկյուններից ∠MLK=51° է: Նշել MLK եռանկյան տեսակը.

• սուրանկյուն
• բութանկյուն
• հնարավոր չէ պարզել
• ուղղանկյուն

9․ Տրված է NEC եռանկյունը: ∠N=27°, ∠E=99°: Որոշել եռանկյան տեսակը։

10․Հավասարասրուն եռանկյան հիմքին առընթեր անկյուններից մեկի մեծությունը 35° է:

Որոշել եռանկյան գագաթի անկյան մեծությունը և եռանկյան տեսակը։

11․Տրված է KEG եռանկյունը և նրա ∠GKE և ∠GEK անկյունների կիսորդները:

Որոշել կիսորդների կազմած ∠KME անկյունը, եթե ∠GKE=48° և ∠GEK=58°-ի:

Տրված է KEG եռանկյունը և նրա∡GKE և ∡GEK անկյունների կիսորդները:

Որոշիր կիսորդների կազմած∡KME անկյունը, եթե ∡GKE=48° և ∡GEK=58°-ի:

1. Տրված է ABC եռանկյունը: ∠A=25°, ∠B=98°: Որոշել ∠C անկյան մեծությունը:

98 + 25 = 123

180 – 123 = 57

2. Տրված է ուղղանկյուն եռանկյուն, որի սուր անկյուններից մեկի մեծությունը 68° է: Որոշել այդ եռանկյան մյուս սուր անկյան մեծությունը:  

90 + 68 = 158

180 – 158 = 22

3. Տրված է ADM հավասարասրուն եռանկյան գագաթի ∠D անկյան մեծությունը` ∠D=138°: Որոշել հիմքին առընթեր անկյունների մեծությունները:

180 – 138 = 42

42/2 = 21

4. Հավասարասրուն եռանկյան հիմքին առընթեր անկյուններից մեկի մեծությունը 48° է: Որոշել եռանկյան գագաթի անկյան մեծությունը:

48 * 2 = 96

180 – 96 = 84

5. Որոշել KMN եռանկյան անկյունների մեծությունները, եթե ∠K:∠M:∠N=4:3:5:
4x + 3x + 5x = 180
12x = 180
x = 180/12 = 15
∠K = 4 * 15 = 60, ∠M = 3 * 15 = 45, ∠N = 5 * 15 = 75
6․ Հավասարասրուն եռանկյան արտաքին անկյուններից մեկը 115⁰ է: Գտնել եռանկյան անկյունները:
180 – 115 = 65
65 * 2 = 130
180 – 130 = 50

7․ Գտնել անհայտ անկյունները։

ա)

180 – 150 = 30
70 + 30 = 100
180 – 100 = 80

բ)

A = 70
70 + 64 = 134
180 – 134 = 46

գ)

A = 56
180 – 110 = 70
70 + 56 = 126
180 – 126 = 54

դ)

180 – 120 = 60
180 – 87 = 93
93 + 60 = 153
180 – 153 = 27

ե)

ABK = 40
40 * 2 = 80
BKA = 180 – 80 = 100
BKC = 180 – 100 = 80
KCB = 80
KBC = 180 – 80 * 2 = 20

8․ Որոշել AKM հավասարասրուն եռանկյան անկյունների մեծությունները, եթե հիմքին հանդիպակած K գագաթի անկյան կից անկյունը հավասար է 156°-ի:

180 – 156 = 24

156/2 = 78

9․Գտնել հավասարասրուն եռանկյան հիմքին առընթեր անկյունը, եթե գագաթի անկյունը 12°-ով մեծ է հիմքին առընթեր անկյունից։

x + x + x + 12 = 180

3x = 180 – 12 = 168
x = 168/3 = 56

56 + 12 = 68

Задание 1 : закончите предложения:

Встречаясь с друзьями,———это приколна————————————————————

Окончив институт,———Я пашёл на роботу———————————————————————

Слушая музыку,———я гулйаю———————————————————————-

Женившись,——я стану мужем———————————————————————

Позавтракав,——я пашёл школу———————————————————————

Посмотрев фильм,———мне стало грустно—————————————————————

Возвращаясь с работы,——нужно одыхать———————————————————

Получив письмо,————я прочитал————————————————————

Открыв дверь,——я зашёл в дом ———————————————————————

Стоя на остановке,———жду афтобус————————————————————

Задание 2. Напишите начало фраз по модели:

Познакомившись с девушкой, я попросил у нее телефон.

———я пазванил ей и ——————————————, мы пошли в кино.

——— ——Был хорошая погода————————————,я пошел гулять.

———Я расказал своему другу смешную шутку——————————————,  он очень смеялся.

——Когда будит каникулы——————————————, мы поедем отдыхать на юг.

————Когда я читал—книгу———————————, я выписывал новые слова.

———Увидев таблицу——————————————, я узнал, когда отправляется поезд.

————Когда я угостил своему другу шокаладом—————————————, он сказал спасибо.

—————мы папрошалис с другом и————————————, он уехал домой.

—————мы гуляли с другом и————————————, он потерял деньги.

Задание 3. Сделай выбор:

ИЗУЧАТЬ, УЧИТЬСЯ, УЧИТЬ, ЗАНИМАТЬСЯ

Лена ———УЧИТЬСЯ—————————-  историю в Сорбонне.

где———УЧИТЬСЯ————————— твой младший брат?

Тебе надо больше————ЗАНИМАТЬСЯ———————————.

Он никогда не ——УЧИТЬСЯ—————— правила, поэтому плохо говорит по-русски.

В университете Сергей очень серьезно—УЧИТЬ———————- философию.

Я бы хотел ———ЗАНИМАТЬСЯ———————— в Москве.

Я не люблю————ЗАНИМАТЬСЯ————————- в библиотеке.

Чтобы улучшить память, надо ——ИЗУЧАТЬ——————- стихи.

Поставьте глаголы в нужную форму.

Ехать

Мои родители ехали… на юг к морю. 2. Я еду… сейчас на вокзал. 3. Они

едут… в университет на трамвае и читают газету.

— Куда ты сейчас едиш… ?

— Я еду… в магазин. А вы куда … ?

— А мы едим… в университет.

– Куда едит… сейчас ваша группа?

— Мы едим… на экскурсию за город.

— Ты не знаешь, куда это едит… сейчас Таня?

— Она едит… в гости.

7.- Твои друзья сейчас едут… в цирк. А почему ты не едиш… ?

— А я еду… на вокзал встречать подругу.

Лететь

– Добрый день! Вы куда летите… ?

— Я лечу… в Москву. А вы куда литите… ?

— Мы тоже литим… в Москву.

– Скажите, пожалуйста, какой рейс литит… до Иркутска?

Мой друг литит… сейчас в Пермь, а я лечу… в Санкт-Петербург.

Мы литим… уже целый час.

Ходить

Он часто ходит… на стадион. 2. Каждую субботу моя сестра ходит… в театр.

Они часто ходят… в парк. 4. Каждое воскресенье я хажу… в церковь.

– Привет! Куда ты идешь?

— Я иду в библиотеку.

— Ты часто ходиш… в библиотеку?

— Обычно я хажу… туда раз в неделю.

– Добрый день! Каждый день я вижу, как ты ходиш… в парк.

— Да, обычно я хажу… туда утром. Я там занимаюсь спортом.

— А вы куда ходите… по утрам.

— Мы обычно ходим… на стадион. Там мы бегаем.

1.Դո՛ւրս գրիր հարաբերական դերանունները, բացատրի՛ր դրանց դերը նախադասության մեջ:

Ինչ աղբյուրից մարդ ջուր խմի, էն աղբյուրը քար չի գցի:

Ինչքան որ գիտուն լինես, չիմացածդ մի անգետից հարցրու:

Ով աշխատի, նա կուտի:

Որտեղ տանձ, պոչը հետն է:

Քանի լեզու գիտես, այդքան մարդ ես:

Ում բախտը ծռվեց, նրա ձին ախոռում էշ կդառնա:

2.Որոշի՛ր ընդգծված հարաբերական դերանունների հոլովն ու պաշտոնը:

Այն գեղեցկությունն է իսկապես անեղծ,

Որի սպիտակ ու կարմիր գույնը համադրված է

Բնության քնքուշ ու ճարտար ձեռքով:

Թող նա կորչի անպտուղ, ով տձև է ու կոպիտ,

Ում չի ընտրել բնությունը՝ իր սերունդը պահպանելու

Մեծությունը միշտ չարիք է դառնում,

Երբ բաժանվում է գութը նրանից:

Հիմարությունը հիմարների մոտ այնքան ցայտուն չէ,

Որքան խենթացած խելոքների մոտ:

Ով կամենում է հանգիստ ապրել, նա պետք է ապավինի սեփական ուժերին:

Ով որ քսակը գողանա, քիչ բան գողացած կլինի…

Բայց ով ինձնից անունս շորթի

Մի բան կշորթի, որ բնավ նրան չի հարստացնի,

Իսկ ինձ իսկապես կաղքատացնի:

3.Կազմի՛ր նախադասություններ՝ ինչպիսի, ուր, քանի, ով դերանունները գործածելով մեկ որպես հարցական, մեկ որպես հարաբերական դերանուն

ՈՐՈՇՅԱԼ ԴԵՐԱՆՈՒՆՆԵՐ

Որոշյալ դերանունները ցույց են տալիս առարկաների կամ անձերի, նրանց հատկանիշների հայտնի, որոշյալ ամբողջություն՝ միասնաբար կամ առանձին-առանձին վերցրած՝ առանց դրանք անվանելու:

Որոշյալ դերանուններն են` ամբողջ(ը), ամեն(ը), ամեն ինչ(ը), ամեն մի, ամեն մեկը, ամեն ոք, ամենքը, բոլոր(ը), յուրաքանչյուր(ը), յուրաքանչյուր ոք, ողջ(ը), համայն, ամենայն:

1. Որոշյալ դերանունները գոյականի փոխարեն գործածվելիս հոլովվում են` ենթարկվելով ի հոլովման: Օրինակ՝ բոլորի, բոլորին, բոլորից…, ամեն ինչի, ամեն ինչից, ամեն ինչով և այլն:

• Որոշյալ դերանունները նախադասության մեջ լինում են ենթակա, ստորոգյալ կազմող բառ, լրացում: Օրինակներ՝ Ողջը կդառնա կրակի բաժին,

Սեղան, մահճակալ, գորգ ու տեղաշոր (Ն. Զ.): Ողջը — ենթակա:

Քո խոսքը ինձ համար ամեն ինչ է: Ամեն ինչ — ստորոգյալ կազմող բառ:

Ծաղկի՛ր, հա՛մր հող հոգնած աշխարհի,

Շռայլ կանաչով ծածկիր ամեն ինչ (Մ. Մ.): Ամեն ինչ — ստորոգյալի լրացում:

2. Հարադրական կազմություն ունեցող որոշյալ դերանունների բաղադրիչները գրվում են անջատ: Դրանք են` ամեն ինչ(ը), ամեն մեկը, ամեն մի, յուրաքանչյուր ոք, ամեն ոք:

1. ա.Գտի´ր որոշյալ դերանունները, որոշի՛ր, թե նախադասության ինչ անդամ են դրանք:

բ.Դո՛ւրս գրիր ընդգծված գոյականները՝ նշելով դրանց ձևաբանական հատկանիշները:

Սոխակի քնքուշ հոգին բոլորը գիտեն, իսկ ամենքից շատ՝ Սիցիլիա կղզու բնակիչները, որովհետև ամեն գարնան համայն աշխարհից այստեղ լցվում են անհամար սոխակներ: Ու ամբողջ տարի լալագին ու թախծոտ երգում են այդ թռչունները (Վ. U):

Ձիավորներն սկզբում գնում էին լուռ. յուրաքանչյուրն իր մտքերի մեջ էր խորասուզված: Ողջ ճանապարհին նրանք լռելյայն ձիերն էին համեմատում իրար, ու ամեն ոք աշխատում էր չխախտել լռությունը (Ակ Բ.):

2.Դո՛ւրս գրիր դերանունները, որոշի՛ր դրանց տեսակը, հոլովն ու թիվը, պաշտոնը:

Նրան այնպես թվաց, թե ֆետրե գլխարկով մարդու սպիտակ թղթերը արտացոլում են ամեն ինչ, ինչպես աղբյուրի վճիտ ջուրը:

Նա ինքն էր իրեն կամավոր դուրս դրել այն ամենից, ինչին եռանդով ձգտում էին բոլորը:

Ամբողջ գիշեր այդ հարցը խռովել է հոգիս:

Ամեն տեսակ երգ երգեցի – ամենից լավ տաղն է էլի:

Ողջ գիշերը հովը պարեց, ա՜խ, այնքա՜ն, այնքա՜ն թեթև:

Ամեն հոգի մի վիշտ ունի, ամեն մի ցավ` ամոքում:

Մենք մեկտեղ անցանք ճանապարհն այն ողջ, Ուր մահն էր սուլում իր դաժան հիմնը:

Ուզում էի մոռանալ ամենքին, ամեն ինչ:

Երջանիկ կին, համ ինքն է ապրում իր ահագին ընտանիքով, համ էլ սենյակի վարձը տալիս ամենայն ճշտությամբ:

Յուրաքանչյուրս մեր բաժին կշտամբանքն ու ապտակներն ստացանք, բայց թե ինչի համար էինք թշնամացել, չասացինք:

3.Կազմի՛ր կամ գեղարվեստական գրականությունից դո՛ւրս գրիր նախադասություններ որոշյալ դերանունների տարբեր հոլովներով:

Թեմա՝ Եռանկյան անկյունների գումարը:

Առաջադրանքներ։

1. Տրված է ABC եռանկյունը: ∠A=25°, ∠B=98°: Որոշել ∠C անկյան մեծությունը:

98 + 25 = 123

180 – 123 = 57

2. Տրված է ուղղանկյուն եռանկյուն, որի սուր անկյուններից մեկի մեծությունը 68° է: Որոշել այդ եռանկյան մյուս սուր անկյան մեծությունը:  

90 + 68 = 158

180 – 158 = 22

3. Տրված է ADM հավասարասրուն եռանկյան գագաթի ∠D անկյան մեծությունը` ∠D=138°: Որոշել հիմքին առընթեր անկյունների մեծությունները:

180 – 138 = 42

42/2 = 21

4. Հավասարասրուն եռանկյան հիմքին առընթեր անկյուններից մեկի մեծությունը 48° է: Որոշել եռանկյան գագաթի անկյան մեծությունը:

48 * 2 = 96

180 – 96 = 84

5. Որոշել KMN եռանկյան անկյունների մեծությունները, եթե ∠K:∠M:∠N=4:3:5:

4x + 3x + 5x = 180
12x = 180
x = 180/12 = 15
∠K = 4 * 15 = 60, ∠M = 3 * 15 = 45, ∠N = 5 * 15 = 75

6․ Հավասարասրուն եռանկյան արտաքին անկյուններից մեկը 115⁰ է: Գտնել եռանկյան անկյունները:

180 – 115 = 65
65 * 2 = 130
180 – 130 = 50

7․ Գտնել անհայտ անկյունները։

ա)

180 – 150 = 30
70 + 30 = 100
180 – 100 = 80

բ)

A = 70
70 + 64 = 134
180 – 134 = 46

գ)

A = 56
180 – 110 = 70
70 + 56 = 126
180 – 126 = 54

դ)

180 – 120 = 60
180 – 87 = 93
93 + 60 = 153
180 – 153 = 27

ե)

ABK = 40
40 * 2 = 80
BKA = 180 – 80 = 100
BKC = 180 – 100 = 80
KCB = 80
KBC = 180 – 80 * 2 = 20

8․ Որոշել AKM հավասարասրուն եռանկյան անկյունների մեծությունները, եթե հիմքին հանդիպակած K գագաթի անկյան կից անկյունը հավասար է 156°-ի:

180 – 156 = 24

156/2 = 78

9․Գտնել հավասարասրուն եռանկյան հիմքին առընթեր անկյունը, եթե գագաթի անկյունը 12°-ով մեծ է հիմքին առընթեր անկյունից։

x + x + x + 12 = 180

3x = 180 – 12 = 168
x = 168/3 = 56

56 + 12 = 68

Հարցեր և առաջադրանքներ։

1․Ինչի՞ է հավասար եռանկյան անկյունների գումարը։

180^о

2․Ինչի՞ է հավասար ուղղանկյուն եռանկյան սուր անկյունների գումարը։

90^о

3․Ինչի՞ է հավասար հավասարակողմ եռանկյան յուրաքանչյուր անկյունը։

60^о

4․Ինչի՞ է հավասար եռանկյան արտաքին անկյունը։

Եռանկյան արտաքին անկյունը հավասար է երկու ներքին անկյունների գումարին, որոնք կից չեն արտաքին անկյանը:

5․Ըստ գծագրի գտնել անհայտ անկյունը․

ա)

60^o

բ)

70 + 70 = 140 + 40 = 180

գ)

180-(45+35) = 100

դ)

180 – 100 = 80, 80/2 = 40

ե)

180 – (90+40) = 50

զ)

180 – (90+20) = 70

է)

180 – (110+35) = 35

35×2 = 70

180 – (70+35) = 75

6․Գտեք ABC եռանկյան C անկյունը, եթե՝

ա)∠A =67⁰, ∠B=54⁰

C = 59^o

բ)∠A =36⁰, ∠B=120⁰

C = 24^o

7. Գտեք հավասարասրուն եռանկյան անկյունները, եթե նրա անկյուններից մեկը հավասար է՝

ա) 36⁰ ,

36^o, 108^o

բ) 60⁰

60^o, 60^o

գ) 110⁰

35^o, 35^o

8. Գտեք ABC եռանկյան անկյունները, եթե ∠A : ∠B : ∠C = 2 : 3 : 4

A+B+C=180, 2x+3x+4x=9x=180, x=20

A=40, B=60, C= 80

1. Образец: Ветер споет нам про дикие горы (Ветер, спой нам про дикие горы).

2. Мой друг настойчиво добивается цели.

Друг, добивайся цели.

3. Бабушка рассказывает сказку на ночь.

Бабушка, расскажи сказку.

4. Ребята пошли на речку.

Ребята, пойдёмте на речку.

5. Мама купила мне книгу.

Мама, купи мне книгу

6. Петя сначала выучил уроки, а потом пошел гулять.

Петя,сначала выучи уроки, а потом иди гулять

Упражнение 2. Найдите и выделите в тексте обращения. Вставьте пропущенные буквы.

1) Мой друг отчизн… посвятим души пр…красные порывы! 2) От меня отцу брат милый поклони…ся не забудь. 3) Покажи мне шлем Иван. 4) Поэта дом опальный о Пущин мой ты первый посетил. 5) Играйте, пойте о друзья! 6) Где был ты сын? 7) Последи…я туча рассе…нной бури одна ты несё…ся по ясной лазури. 8) Звезда печальная вечерн…я звезда твой луч осеребрил увядшие р…внины и дремлющий залив и чёрных скал вершины. 9) Простите мирные долины и вы знако¬мых гор вершины и вы знакомые леса. (А. С. Пушкин.)

Упражнение 3. Составьте двенадцать предложений так, чтобы в одних данные слова были подлежащими, а в других — обращениями.

Образец: Товарищ, помоги мне! (обращение). Товарищ идет на работу (подлежащее).

Товарищ, Сергей Петрович, страна родная, читатель, друзья, девушка.

Дополнительное задание:

Прочитайте, укажите обращения и объясните расстановку знаков препинания.

1) Пётр Андреич, Максимыч отведёт вас на вашу квартиру. 2) Сын мой Пётр! Письмо твоё мы получили 15 сего месяца.3) Высоко над семьёю гор, Кавказ, твой царственный шатёр сияет. 4) Здравствуй, племя младое, незнакомое! 5) Ты не узнал меня, Прохоров? 6) Как недогадлива ты, няня! 7) Поез¬жайте ты, Трубецкой, и ты, Басманов. 8) Опять я ваш, о юные друзья! 9) О поле, поле! Кто тебя усеял мёртвыми костями? 10) Девицы, красавицы, душеньки, подруженьки, разыграйтесь, девицы, разгуляйтесь, милые! (Из произведений А. С. П у ш к и н а.)

1.Ընդգծե՛ք փոխադարձ 3 դերանուն.

ա) միմյանց, ամեն մեկին, իրար, դրանց, մեկմեկու, ոչ մեկը

բ) ոմանց, իրարից, ուրիշին, մեկմեկի, ոչնչով, միմյանցով

  2. Ընդգծե՛ք հարցական 3 դերանուն.

ա) այնպիսի, ինչպիսի՞, ո՞ր, համայն, ո՞վ, նա

բ) որքա՞ն, մեկը, այնինչ, ի՞նչ, ո՞ւր, որևիցե

գ) երբևէ, որտե՞ղ, ոմանց, ե՞րբ, ուրիշ, քանի՞

   3.Ընդգծե՛ք հարաբերական 3 դերանուն.

ա) ինչու, նույն, որչափ, սրա, ում, այսպիսի

բ) այսինչ, ինչպես, որևէ, նրանք, որքանով, որից

գ) որտեղի, նույնպիսի, ինչքան, ամեն ոք, քանիսը, դա

   4.Ընդգծե՛ք 5 դերանուն.

ա) բոլորովին, ինքը, մեկնումեկը, ինքնին, տեղնուտեղը, այլ, ոչ մի, այլևս, որքա՞ն, առմիշտ

բ) սա, ուր որ է, ինչ–ինչ, այժմ, որևիցե, փոքր–ինչ, ե՞րբ, միասին, նույնպիսի, եռաչափ

գ) ամեն մեկը, մեկտեղ, ո՞ւր, այլուր, նույնտեղ, ամենուր, մի քանի, մեջտեղ, յուրովի, ամբողջ

   5.Ընդգծե՛ք գոյականական 3 դերանուն.

ա) այդ, ես, ի՞նչ, այնինչ, ամեն ոք, սույն

բ) ոչինչ, այլ, ո՞վ, այնքան, այսպես, իրար

գ) որևէ, նա, յուրաքանչյուր ոք, ինչքա՞ն, այսինչ, մեկմեկու

   6.Ընդգծե՛ք ածականական 3 դերանուն.

ա) այդպես, այս, ոչ մեկը, ինչպիսի՞, բոլոր, դու

բ) յուրաքանչյուր, իրենք, որտե՞ղ, որոշ, սրանք, ո՞ր

գ) ոչ ոք, միևնույն, համայն, որչա՞փ, ինչ–որ, ամենքը

   7.Ընդգծե՛ք թվականական 3 դերանուն.

ա) միմյանց, մի քանի, որչա՞փ, նույն, նույնքան, այստեղ

բ) քանի՞, այսպիսի, այդքան, նույնպես, ո՞րերորդ, դա

գ) ոմանք, այսքան, այնպես, ո՞ր, որքան, քանի՞երորդ

  8. Ընդգծե՛ք մակբայական 3 դերանուն.

ա) նույնչափ, դրանք, երբևէ, այն, ո՞ւր, ամեն մի

բ) ողջ, այնտեղ, ինչպե՞ս, մեկը, նույնպիսի, երբևիցե

գ) այդտեղ, դուք, ամենայն, այսքան, ե՞րբ, ուրիշ

   9.Փակագծերում տրված տարբերակներից ընդգծե՛ք ճիշտը.

ա) Տղամարդը ժպտում է, կարծես ուզում է ասել, որ բարակ գլանակը նուրբ է (իր, իրեն) համար։

բ) Հարգելի՛ տիկին, չէի՞ք ասի՝ Ձեր անունն (ի՞նչ, ինչպե՞ս) է:

գ) Նա հասցրել էր կարդալ դպրոցի գրադարանի (բոլոր, ամբողջ) գրքերը:

դ) Աբովյան, Նազարյան, Նալբանդյան, Պռոշյան, Րաֆֆի, Աղայան և (այլք, այլոք). որքա՜ն սրբագործված, նվիրական անուններ են։

ե) Հանդեսին հրավիրել էինք մի խումբ պաշտոնյաների, սակայն (ոչ մեկ, ոչ մեկը) չեկավ։

զ) Աչքերի ձևը նույնն էր, (ինչ–որ, ինչ որ) ծովափի կնոջ, որ դարձյալ բարակ մեջքով էր և բարձրահասակ:

է) Ինքս էլ չիմացա, թե (ինչու, ինչի) պատճառ բռնեցի գիրքը, ասացի, որ չեմ կարող գալ։

ը) Երեք ընկերոջ ժամադրել էի համերգ գնալու համար, բայց ոչ մեկը (չեկան, չեկավ)։

թ) Կիրակի օրը ծրագրել էինք զբոսարշավի մեկնել Ամբերդ և Քարի լիճ, բայց մեր դասղեկը առաջարկեց արշավը հետաձգել մեկ ամսով՝ առանց կարգին բացատրելու, թե (ինչու, ինչի) համար։

ժ) (Ողջ, բոլոր) շրջակա փողոցները լցված են հրասայլերով։