1.Ո՞ր երևույթն է կոչվում դեֆորմացիա

Արտաքին ազդեցության հետևանքով մարմնի ձևի և չափի փոփոխությունը

2.Դեֆորմացիայի  օրինակների քննարկում

Մատիտի կոտրվելը, թղթի պատռվելը

3.Ո՞ր դեֆորմացիան է կոչվում առաձգական ,որը՝պլաստիկ:Բերել օրինակներ

Եթե արտաքին ազդեցությունը վերացնելուց հետո մարմինը լրիվ վերկանգնում է իր ձևն ու չափը դեֆորմացիան կոչվում է առաձգական, իսկ հակառակ դեպքում պլաստիկ

4.Ո՞ր ուժն են անվանում ծանրության ուժ

5.Ինչպե՞ս է կախված ծանրության ուժը  մարմնի զանգվածից

Ծանրության ուժը կախված է մարմնի զանգվածից, ընդ որում, որքան մեծ է մարմնի զանգվածը, այնքան մեծ է նրա վրա ազդող ծանրության ուժը:

6.Ո՞ր ուժն են անվանում առաձգական ուժ,և ինչպե՞ս է այն ուղղված:

Առաձգական ուժը այն ուժն է որը առաձգական դեֆորմացիաի ժամանակ հետ է բերում մարմնի սկզբնական ձևը, այն միշտ ուղղված է ազդեցության հակառակ կողմ:

7.Հուկի օրենքի ձևակերպում

Առաձգական դեֆորմացիաի ժամանակ մարմնում առաջացած առաձգական ուժ ուղիղ համեմատական է դեֆորմացիաի չափին

8.Հուկի օրենքն արտահայտող բանաձևը

F=kx

9.Ի՞նչ կառուցվածք ունի ուժաչափը

Զսպանակ, որի ծայրին կեռիկ կա, ցուցիչ:

10.Ո՞ր օրենքի վրա է հիմնված ուժաչափի աշխատանքը

Հուկի օրենք

Вопросы:

Какова роль Туманяна в самосознании армянского народа?

Туманян рассказал об Армении и представил ее в разных странах. Он написал замечательные рассказы, которые были переведены на другие языки и принесли признание Армении.

Какие способы выражения внес Туманян в армянскую литературу?

Он говорил и рассказывал свои истории на диалекте, который обогащал речь.

Кто главные герои произведений Туманяна?

Туманян написал множество рассказов, но наиболее известные произведения – это герои Гикора, Собаки и Кота, Смерти Кикоса и др.

Какой край воспевает Туманян в своём творчестве?

Поскольку Туманян родился в селе Дсех, которое находится в Лорийской области, он прославляет свой марз Лори.

1․Կարդալ և պատրաստվել դասարանում անցկացվելիք հարցուպատասխանին։

Առարկա կամ հատկանիշ նշանակող խոսքի մասի (գոյականի, ածականի, թվականի կամ մակբայի) փոխարեն գործածվող բառը կոչվում է դերանուն:Այսինքն՝ ամեն մի դերանուն հարաբերակցվում է կամ գոյականի, կամ ածականի, կամ թվականի, կամ մակբայի հետ: Ըստ այդմ՝ լինում են գոյականական, ածականական, թվականական և մակբայական դերանուններ։ Այդ տեսակներից ամեն մեկն ունի համապատասխան խոսքի մասի քերականական հատկանիշեր։Դերանունը ոչ թե անվանում, այլ միայն մատնանշում է առարկա կամ հատկանիշ։ Դերանունը խոսքից դուրս ունի ընդհանրական (չտարբերակված) նշանակություն (ընդհանրապես առարկա կամ հատկանիշ), իսկ խոսքի մեջ որոշակիանում է՝ մատնացույց անելով խոսքի մասնակիցներին արդեն հայտնի կամ նույն խոսքում նախապես հիշատակված առարկան կամ հատկանիշը՝ փոխարինելով դրա անվանը (Երեկ մի դեպք պատահեց։ Դրա մասին դեռ քչերը գիտեն)։

Ըստ իմաստի՝ դերանունները սովորաբար բաժանվում են ութ խմբի՝ անձնական, ցուցական, փոխադարձ, հարցական, հարաբերական, որոշյալ, անորոշ, ժխտական:

Դերանունը խոսքիմասային հատուկ (բնորոշ) ձև չունի: Գոյականական (գոյականին հարաբերակից) դերանունները (ինչպես նաև ածականական, թվականական և մակբայական մի շարք դերանուններ գոյականաբար գործածվելիս) ձևափոխվում (հոլովվում) են։ Դրանց մի մասին, ի տարբերություն գոյականական հոլովման, բնորոշ է տարարմատությամբ ձևափոխությունը, որ կոչվում է դերանվանական հոլովում։

Անձնական դերանուններ

Մատնացույց է անում հաղորդակցման մասնակից(ներ)՝ առանց անվանելու:Պատասխանում է ո՞վ, ովքե՞ր, ում, ումի՞ց, ումո՞վ, ո՞ւմ մեջ հարցերին:Ունի դեմք, ինչպես բայը, քանի որ հաղորդակցման մասնակիցները երեք կարգի են՝ խոսող, խոսակից, երրորդ անձ:Հարաբերակից է գոյական անվանը, փոխարինում է նրան (Դուք՝բժիշկներդ, պարտավոր եք մարդասեր լինել)։ Կարող է մատնացույց անել ոչ միայն անձ, այլև կենդանի կամ իր, եթե վերջինիս անունը խոսքում գործածված է անձի առումով (Մենք՝ տիկնիկներս, խնամքի կարիք ունենք)։ Հայերենում անձնական դերանուններն են՝ ես (դու, նա) և ինքս (ինքդ, ինքը), որոնք մատնացույց են անում հաղորդակցման (խոսքի) մասնակից անձ՝ նշելով նրա դեմքը և թիվը: Ինքս (ինքդ, ինքը) դերանունը ես (դու, նա)–ի սաստկականն է, ավելի է շեշտում մասնակցի հատկապես դեմքը, այդ պատճառով էլ հաճախ կիրառվում է նրա հետ միասին՝ ես ինքս (դու ինքդ, նա ինքը) (առանց որևէ կետադրության), 3–րդ դեմքում՝ նաև գոյականի հետ միասին՝ Աշոտն ինքը:Անձնական դերանունները ձևափոխվում են ըստ դեմքի, թվի և հոլովի: Ինքս սաստկականը հոլովվում է միայն 3–րդ դեմքում (ինքը), ինչպես նաև ունի հոգնակիի երեք դեմք՝ ինքներս, ինքներդ, իրենք կամ ինքները (հզվ.): Անձնական դերանվան ձևափոխությանը բնորոշ է տարարմատությունը (դերանվանական հոլովումը), այսինքն՝ դեմքի, թվի կամ հոլովի փոխվելու հետ հաճախ փոխվում է ոչ թե վերջավորությունը, այլ արմատը՝ ես — դու- նա, ես – մենք, ես – իմ – ինձ, դու–քո – քեզ, դուք – ձեզ, նա – նրա, ինքը – իրեն։ Ինքը և նա դերանունները հոգնակի թվում ենթարկվում են ց հոլովման: Անձնական դերանվան հոլովաձևերի թիվը, ի տարբերություն գոյականների և գոյականաբար հոլովվող այլ դերանունների, վեցն է. մեծ մասամբ ձևով տարբերակված են նաև սեռական և տրական հոլովները՝ իմ – ինձ, քո – քեզ, մեր – մեզ, ձեր – ձեզ, իր – իրեն։

Տարահիմք զուգաձևեր են առկա 1–ին և 2–րդ դեմքերի բացառական, գործիական, ներգոյական հոլովներում՝ ինձնից – ինձանից, քեզնով – — քեզանով, մեզնում – – մեզանում և այլն։ Անձնական դերանունների ներգոյական հոլովաձևերը սակավ գործածական են։ Առավել հաճախ հանդիպում է մեզանում ձևը՝ «մեր միջավայրում» իմաստով։ 

Առաջադրանքներ

1․Կարդալ և պատրաստվել դասարանում անցկացվելիք հարցուպատասխանին։

2․Հոլովել ես, դու, նա , ինքը, մենք, դուք, նրանք , իրենք դերանունները, յուրաքանչյուրի 3 հոլովական ձևերով կազմել նախադասություններ։

Ուղղական —

Սեռական-իր

Տրական-

Հայցական —

Բացառական-

Գործիական-

Ներգոյական-

Թեմա՝ Գումարի խորանարդը

a + b բազմանդամի քառակուսու բանաձևը՝ գումարի քառակուսին, ստանալու
համար a + b բազմանդամը բազմապատկեցինք ինքն իր հետ։ Նույն կերպով
հնարավոր է ստանալ երկու միանդամների գումարը խորանարդ բարձրացնելու
բանաձևը.
(a + b) ³ = (a + b) ⋅ (a + b) ⋅ (a + b) = (a + b)2 ⋅ (a + b):
Տեղադրելով (a + b)² քառակուսու բանաձևը՝ շարունակենք բացել փակագծերը.
(a + b)³ = (a ² + 2ab + b²)(a + b) =a ² ⋅ a + a ² ⋅ b + 2ab ⋅ a + 2ab ⋅ b + b² ⋅ a + b² ⋅ b =
a ³ + a ² b + 2a ² b + 2ab² + ab² + b³ =a ³ + 3a ² b + 3ab² + b³:
Ստացանք գումարի խորանարդի բանաձևը.
(a + b)³ = a ³ + 3a ² b + 3ab² + b³:

Երկու թվերի գումարի խորանարդը հավասար է առաջին թվի խորանարդին գումարած առաջին թվի քառակուսու և երկրորդի եռապատիկ արտադրյալը, գումարած առաջին թվի և երկրորդի քառակուսու եռապատիկ արտադրյալը, գումարած երկրորդ թվի խորանարդը։

ՕՐԻՆԱԿ 1
(x + 2)³ ներկայացնենք կատարյալ բազմանդամի տեսքով։
ԼՈՒԾՈՒՄ։ (x + 2)³ = x ³ + 3 ⋅ x ² ⋅ 2 + 3 ⋅ x ⋅ 2² + 2³ = x ³ + 6x ² + 12x + 8:

Հարցեր և առաջադրանքներ։

1․ Գրել

1. a+b
2. (a+b)²
3. (a+b)³
4. a²+b²
5. a³+b³
6. 2ab
7. 3ab
8. 3a²b
9. (a²+b²)3

2․ Արտահայտությունը գրել բազմանդամի տեսքով․

a ³ + 3a ² b + 3ab² + b³

a3 + 12a² + 48a + 64

8a³ + 12a²b + 6a + 1

8a³ + 36a²b + 54ab² + 27b

x⁶ + 9x⁴z + 27x²z² + 27z³

8b²¹ + 12b¹⁴3 + 54b⁷ + 27

3․Արտահայտությունը բերե՛ք բազմանդամի կատարյալ տեսքի.
ա) (x + y )³ = x ³ + 3x ² y + 3xy² + y³:
բ) (2x + 5y )³ =8x ³ + 60x ² y + 150xy² + 125y³:
գ) (a + 3)³ = a³ + 9a² + 27a + 27
դ) (1 + z )³ = 1 + 3z + 3z² + z³
ե) (2a + b)³ = 8a³ + 12a²b + 2ab² + b³
զ) (5 + 2t)³ = 125 + 150t + 60b² + 8t³
4․Արտահայտությունը գրե՛ք գումարի կամ տարբերության խորանարդի
տեսքով.
ա) x ³ + 3x ² + 3x + 1= (x + 1)³
բ) a ³ + 3a ² x + 3a x ² + x ³ = (a + x)³
գ) 1 + 6c + 12c ² + 8c³ = (1 + 2c)³
դ) a ³ + 6a ² b + 12ab² + 8b³ = (a + 2b)³
ե) 27x ³ + 27x ² y + 9x y ² + y ³ = (3x + y)³
զ) 8x ³ − 36x ² y + 54x y ² −27y ³ = (2x – 3y)³

5․ Պարզեցնել արտահայտությունը․

x³ + 9x² + 27x + 27 – x³ – 6x² – 12x – 8 = 3x² + 15x + 19

x³ + 3x² + 3x + 1 – 27 – 27x - 3x² – x³ = -24x – 26

․Աստղանիշների փոխարեն գրե՛ք այնպիսի միանդամներ, որ ստացված բազմանդամը հնարավոր լինի գրել գումարի խորանարդի տեսքով.
ա) x ³ + 3x²y + 3x y ² + y³
բ) 8 + 12a + 6a² + a³
գ) x³  + 9x ² + 27x  + 27
դ) 8x ³ + 12x ² y + 6xy² + y³
ե) 27a ³ + 54a²b  + 36ab²  + 8b³ 
զ) 8a ³ + 4a ² b + 6ab²  + b³

6․Աստղանիշների փոխարեն գրե՛ք այնպիսի միանդամներ, որ ստացված բազմանդամը հնարավոր լինի գրել գումարի խորանարդի տեսքով.
ա) x ³ + 3x²y + 3x y ² + y³
բ) 8 + 12a + 6a² + a³
գ) x³  + 9x ² + 27x  + 27
դ) 8x ³ + 12x ² y + 6xy² + y³
ե) 27a ³ + 54a²b  + 36ab²  + 8b³ 
զ) 8a ³ + 4a ² b + 6ab²  + b³