Խաչքար, միջնադարյա։  հայ  կերպարվեստի տեսակ, ճարտարապետական մանր կոթողային ձև, որի հիմնական բովանդակությունը կազմում է պատվանդանի (խարսխի) վրա կանգնեցված սալաձև խաչարձանը՝ ճակատով դեպի արևմուտք ուղղված։

Խաչքար Գոշավանքում, փորագրված 1291-ին Պողոսի կողմից

Նկարիչ Մարտիրոս Սարյան (ներքևում, ձախից երկրորդը) Սանահինում 1902-ին

Երկու խաչքար, տեղափոխված Ջուղայի գերեզմանոցից, մինչև վերջինիս ավերումը Ադրբեջանի կողմից

Սվաստիկաներով խաչքար Սանահինի վանքում, ~1050 թ․

Չնայած հեռվից նրանց պատկերը գրեթե միշտ սիմետրիկ է երևում, շատ դեպքերում մոտիկից կարելի է տեսնել, որ կողմերը իրարից տարբերվում են։ Տարածված կարծիք է, որ խաչքարերը կողմնորոշվում են ըստ աշխարհի կողմերի։

Խաչքարը հաջորդել է խաչով ավարտվող քառակող վաղմիջնադարյան կոթողներին և թևավոր խաչերին, որոնց մեծ մասը ոչնչացվել է արաբական արշավանքների ժամանակ։ Խաչքարը բովանդակում է քրիստոնեության հիմնական գաղափարը՝ Հիսուս Քրիստոսի փրկագործությունը։ Գլխավոր տարրը խաչն է՝ որպես Խաչեցյալի՝ Քրիստոսի, Կենաց ծառի, խոստացված երկնային հոգևոր դրախտի ու փրկության խորհուրդ. այն հայերի համար փոխարինել է սրբապատկերներին։ IV–V դարերից խաչքար կանգնեցվել է ռազմական հաղթանակներն ու պատմական կարևոր դեպքերը հավերժացնելու համար կամ, որպես ճարտարապետական զարդ, ագուցվել եկեղեցիների որմերին։ Խաչքարը ծառայել է նաև որպես տապանաքար՝ հանգուցյալի հոգու փրկության համար, օրինակ՝ ՆորատուսիԱռինջի , Սաղմոսավանքի, Հին Ջուղայի (1998–2006 թվականներին հիմնովին ավերել են ադրբեջանցիները) գերեզմանատների խաչքարերը։ Վերջիններս նաև պատմական վավերագրեր էին, որոնց արձանագրությունները բովանդակում էին երկրի ներքին ու արտաքին կյանքին վերաբերող կարևոր տեղեկություններ։ Խաչքարերի զգալի մասի վրա պատվիրատուի անվան կողքին կամ առանձին հիշատակվում է նաև պատրաստող վարպետի անունը. հիշարժան են Մխիթար Կազմողը (12-րդ դար), Մոմիկը, Պողոսը (XIII դար), Քիրամ Կազմողը (16–17-րդ դարեր) և ուրիշներ։ 10—13-րդ դարերում ձևավորվել և ոճական առումով կատարելության են հասել խաչքարի արվեստի հիմնական տեսակները. կերտվել են ամբողջական քարերից և դրվել պատվանդանի վրա, ագուցվել կամ փորվել են եկեղեցիների պատերին, ժայռազանգվածներին կանգնեցվել են նաև խմբակային խաչքարեր։ Մեզ հասած ամենավաղ խաչքարերից են Կատրանիդե թագուհու (879 թվական, Գառնի), Գրիգոր Ատրներսեհ իշխանի (881 թվական, Մեծ Մասրիկ) և ուրիշների կանգնեցրած խաչքարերը։ Միջնադարում խաչքարերը երբեմն ներկել են կարմիր, ավելի հազվադեպ՝ սպիտակ և կապտավուն։ Խաչքարերի տեսակներից են «Սբ Սարգիսը» (սիրահար զույգերին «չար աչքից» անխոցելի դարձնող), «Ցասման խաչերը» (բնության տարերքը սանձող) և այլն։ Սյուժետային և սրբապատկերային տարրեր են պարունակում «Ամենափրկիչ», «Դեիսուս» կամ «Բարեխոսություն», «Համբարձում», «Ծնունդ» և այլ տեսակներ։ Խաչքարի արվեստը խորհրդանշային է՝ ամբողջությամբ տոգորված փրկության խորհրդով, այն ունի զուտ աստվածաբանական պաշտամունքային դեր ու նշանակություն։ Խաչքարի արվեստը վերածնվել է վերջին տասնամյակներում. բազմաթիվ քարգործ վարպետներ ու քանդակագործներ շարունակում են խաչքարեր կերտելու ավանդույթները։

Fill in the correct form of the words in brackets (comparative or superlative).

1. My house is bigger  than yours.
2. This flower is more beautiful  than that one.
3. This is the most interesting book I have ever read.
4. Non-smokers usually live longer than smokers.
5. Which is the most dangerous animal in the world?
6. A holiday by the sea is better than a holiday in the mountains.
7. It is strange but often a coke is more expensive than a beer.
8. Who is the richest woman on earth?
9. The weather this summer is even worse than last summer.
10. He was the most clever thief of all.

Complete the exercise with the correct possessive pronouns.

Kevin: We want to go away for the weekend, but we have a problem.
Jim: What’s that?
Kevin: We need a tent. We gave ours to my uncle and he hasn’t brought it back. Can you lend us yours?
Jim: I don’t really want to give mine to anyone. Selena has got one. Can’t you ask her for hers?
Kevin: No, hers is too small for the two of us, and it is not nice like ours.
Jim: I see, Mike has got one, too. What’s wrong with his?
Kevin: Oh! No! It’s terribly old, and it lets the rain in.
Jim: OK. How about the Browns? his is nice and big.
Kevin: Well, his is too big for two people. Why don’t you let us have his? You know it’s ideal for us
Jim: OK. All right then. Be careful with it.
Kevin : Oh we will. I promise. Thank you very much Jim

Choose the appropriate options to complete the sentences.

1. He gave me a flower.

I
mine
my
me
2. It’s a quarter to one. (12:45)

from
in
to
after
3. He broke his leg in an accident last winter.

braked
broke
has broken
broked
4. Did the musicians give a concert yesterday?

Do, give
Did, gave
Did, give
Have, given
5. They have returned to Paris by train, they returned by bus.

have returned
will return
didn’t return
didn’t arrive
6. Why did you buy that shirt? I don’t like it.

bought
to buy
buy
buying

7. What do you think of my new hat? I think it’s elegant.

say
thought
know
think
8. Jan has got a book but he hasn’t got a dictionary.

has got, has got
has got, have got
has got, hasn’t got
hasn’t got, has got
9. Have you ever broken your arm?

Has, ever
Have, never
Did, ever
Have, ever
10. Jane’s a fashion designer, but now she is selling shoes.

sold
was selling
is selling
sell
11. Cynthia gets up early but Rafi didn’t.

didn’t
isn’t
doesn’t
don’t
12. This team is awesome. They play very well.

badly
bad
good
well
13. This book is mine, that one is hers.

she
hers
her
herself
14. When were you born?

did
was
were
can
15. What did Gaby ate yesterday?

eat
ate
eaten
eating

1.Կետերը փոխարինի՛ր հարմար շաղկապով կամ դերանունով:
Լեռնային հովիտներում գիշերը ձյուն է սպասվում, իսկ հովիտներում՝ անձրև:
Աշուն էր, զովաշունչ ու պայծառ աշուն, որը սովորաբար լինում է Արարատյան դաշտում:
Երբ ջրերը ձյան հալոցքից կամ հորդառատ անձրևներից վարարում էին, դաշտում բնական ավազաններ էին գոյանում:
Կարդացի անունս մի ոտանավորի տակ և ինձ թվաց, թե իմ այդ  ստորագրությունը ոսկե  տառերով էր տպված:
Ով մինն ուներ, տասն եմ արել:
Այն օրից, երբ գյուղ էր եկել, անցել էր ուղիղ մեկ ամիս:
Հյուրերին առաջնորդեց դեպի տաղավարը, որը գտնվում էր բակի խորքում:
Նա մեծահռչակ զորավար էր, և երկրների կուսակալ:
Քանի որ նույն ուղղությամբ չէին գնում,  միմյանց չէին հանդիպում:
Այդ հնէաբանը,և թանգարանի տնօրենը նոր քննության գաղափարին չընդդիմացան:
 2. Տրված նախադասություններին երկրորդական նախադասություններ ավելացրու՝ դրանք տրվածներին կապելով  երբ, որ, թե, եթե, ինչպես, որովհետև, որպեսզի և այլ շաղկապներով ու շաղկապական բառերով:Օրինակ`
Մինչև կրակելն աղվեսները փախան:- Մինչև  կրակելն աղվեսները փախան, որովհետև անզգույշ շարժումից թփերը խշխշացին:

Եթե այսօր ունենաի ժամանակ, ապա եսել ընկերներիս հետ կլինեի կինոթատրոնում:
Քանի որ ամառ է, հետևաբար մենք ուտում ենք պաղպաղակ:
Որովհետև ամպրոպ էր, ուստի անձրև է գալիս:
Քանզի առավոտյան ժամը 7-ն է, ուրեմն պետք է գնալ դպրոց:

3. Ըստ տրված կաղապարների՝  կազմի՛ր բարդ նախադասություններ:

Գյուղի վերևում հին քարայրներ կան, որոնց շվաքում նախրից  հետ մնացած հորթերն են նստում:
Գյուղի վերևում հին քարայրներ կան :

Եվ որովհետև այդ օրը Պանինը անտառ չպիտի գար (նա լսել էր, որ անտառապահը հիվանդ է),Ավին գերադաս համարեց մի շալակ ցախ տանել տուն:
Եվ որովհետև այդ օրը Պանինը անտառ չպիտի գար (նա լսել էր, որ անտառապահը հիվանդ է):

Կա ձմեռվա ճանապարհ, որ անցնում է արևկող տեղերով, վտակների ավազուտ հունով:
Կա ձմեռվա ճանապարհ:

Մանուկները գնում են ծանոթ արահետով, որովհետև մյուս կածանները նրանց անծանոթ են ու երկյուղալի:
Մանուկները գնում են ծանոթ արահետով:

Գարնան մի գեղեցիկ առավոտ, երբ ամեն ինչ աշխույժ և դուրեկան է թվում, Անժիկն ու մինա բիբին գնացին դեպի ձորակ:
Գարնան մի գեղեցիկ առավոտ:

4. Ըստ տրված կաղապարների` կազմի՛ր բարդ նախադասություններ:
Եթե………………….., ապա……………:
Քանի որ…………….., հետևաբար…….:
Որովհետև………….., ուստի…………..:
Քանզի………………., ուրեմն………….:

Թեմա՝ Գծային ֆունկցիա և նրա գրաֆիկը։

Առաջադրանքներ։

1․ Պատկանո՞ւմ են, արդյոք, հետևյալ կետերը y=0,5x+3 ուղղին․ ա) A (4;7) բ) B (12; 9) գ) C (3; 4,5) դ) D (-4, 1)

2. Ո՞ր քառորդներում է դասավորված ֆունկցիայի գրաֆիկը․ ա) y=5x+4 բ) y=-5x-4 գ) y=5x-3 դ) -5x+3

3. Կառուցել y=x+3 ֆունկցիայի գրաֆիկը։ Պատկանո՞ւմ են, արդյոք, այդ գրաֆիկին հետևյալ կետերը՝ A(-2;-5); B(3;6); C(17;-10); D(145;148):

4․ ա) Տրված է y=-4x+3 ֆունկցիան։ (1;a) կետը պատկանում է այդ ֆունկցիայի գրաֆիկին։ Գտնել a-ն։

բ) Տրված է y=2x-1 ֆունկցիան։ (b;-3) կետը պատկանում է այդ ֆունկցիայի գրաֆիկին։ Գտնել b-ն։

գ) Գտնել y=kx+1 ֆունկցիայի k անկյունային գործակիցը, եթե A(2;5) կետը պատկանում է այդ ֆունկցիայի գրաֆիկին։

Прочитайте текс и выполните задания после.

.(1)Сколько превосходных слов существует в русском языке для называния природных явлений!

(2)Зарница – долгий отблеск далёких молний. (3)Чаще всего зарницы разгораются в июне. (4)Существует народное поверье, что зарницы «зарят хлеб», — и от этого он растет быстрее.

(5)В одном поэтическом ряду с зарницей стоит слово «заря». (6)Это слово не произносится громко. (7)Оно возникает из тишины ночи, когда над зарослями деревенского сада занимается чистая и слабая синева.

(8)Вот на бревенчатые стены ложатся квадраты оранжевого света, и бревна загораются, как янтарь. (9)Восходит солнце.

(10)Заря бывает не только утренняя, но и вечерняя. (11)Множество красок расстилается по небу – от червонного золота до бирюзы. (12)Загораются первые звезды, а заря еще долго остывает над далями и туманами.

В каком предложении наиболее полно раскрывается основная мысль текста?

Наиболее полно основная мысль текста раскрывается в предложении 12: «Загораются первые звезды, а заря еще долго остывает над далями и туманами.»

Какое из заглавий лучше отражает тему текста?

1)Превосходные слова русского языка. 3)Зарница

2)Природные явления. 4)Заря и зарница

Выпишите из предложений 8-10 слова-антонимы.

Антонимы:

(8) Темнота, пустота.

(9) Заходит, тьма.

(10) Полночь, ночь.

Найдите среди предложений 8-11 предложение с однородными членами. Напишите его номер.

Предложение с однородными членами: (11) «Множество красок расстилается по небу – от червонного золота до бирюзы.»

Вставьте пропущенные буквы и раскройте скобки.
К вечеру пошёл снег. Мягкие снежинки закружились в воздухе. В один миг ступеньки лесной сторожки сделались белыми. Снег ночью перестал. Я шёл по тропинке к лесу и оглядывался по сторонам. По лёгкой пороше к еле тянется след белки. А вот на лесной полянке выднеются следы рябчика. Из еловой чащи послышался стук дятла. В густом еле попискивали хлопьячливые синицы.
Деревья украсились кружевными хлопьями. Старые пни помладели, надев на головы снежные шапки.
Люди развеселились. Малыши играли в снежки, катались на лыжах.

Поставьте подходящее по смыслу местоимение.

Встречался (с кем?) с ним,

подошел  (к кому?) к ней,

спросил  (у кого?) у него,

надеюсь (на кого?) на него.

Запишите числа словами.
18; 21; 15; 19; 70; 30; 500; 16; 60; 75; 12; 25; 900;

Восемнадцать; двадцать один; пятнадцать; девятнадцать; семьдесят; тридцать; пятьсот; шестнадцать; шестьдесят; семьдесят пять; двенадцать; двадцать пять; девятьсот.

1․ Նախադասությունների ճիշտ հաջորդականությունը  գտի´ր և տեքստը վերականգնի´ր:

Այնտեղ այս ահավոր ծույլը փուշ, ճյուղ, կաթնախոտ ու տատասկ էր ուտում: Ձին գնաց ու պատմեց մարդուն: Ուղտը շատ ծույլ էր, մարդու մոտ աշխատել չէր ուզում ու աշխատանքից խուսափելու համար ապրում էր Ոռնացող անապատում: Հետո շունն ու ,

եզը հերթով եկան: Ուղտը պատաս­խանեց.

-Ո՜ւզ, ո՜ւզ:

Ուղտը նրանց էլ միայն «ուզ» ասաց: Մի երկուշաբթի առավոտ ձին՝ թամբը մեջքին, սանձը բերանին, եկավ մոտն ու ասաց.

-Ո´ւղտ, ա´յ ուղտ, դո´ւրս արի ու մեզ նման աշխատի´ր:

Հենց այդ «ուզն» էլ նրան պատիժ դարձավ. դրանից մեջքին կուզ աճեց:

2․ Տրված  բառերի իմաստները արտահայտի´ր բառակապակցություններով:

Օրինակ՝ դարավերջ — դարի վերջը,

աշխատասենյակ — աշխատելու համար նախատեսված սենյակ:

Գառնարած, բարեսիրտ, չարամիտ,  լեռնագագաթ, արա­գահոս, հարթավայր, աստղագիտություն:

3․Նախադասություններն ավարտի´ր:

Մի մարդ շուկայից ոչ թե ձեռնասուն կաքավ գնեց , այլ Սի մարդ շուկայից  ձեոնասուն կաքավ գնեց, ուրեմն

Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, իսկ

Մի մարդ շուկսայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, որպեսզի …
Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց,  որովհետև…

Մի մարդ շուկայից ձեոնասուն կաքավ գնեց, որը…..
Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, որից….
Մի մարդ շուկայից  ձեռնասուն կաքավ գնեց,  որին…

Մի մարդ շուկայից  ձեռնասուն կաքավ գնեց, երբ

Սի մարդ  ձեոնասան կաքավ գնեց այնտեղից, որտեղից

Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, թեև…

4․ Տրված գոյականներին  ածանցներ ավելացրո´ւ և կազմի´ր ածականներ:

Սիրտ, վախ, քար,  մայր, երկինք, արև, փայտ, լեռ(ն), փողոց, երկաթ, օդ, ծաղիկ, եղբայր, ոսկի, արծաթ, ծով, Ամերիկա, Ֆրանսիա, Գերմանիա:

5. Երկու հետևություններից ո՞րն ես ճիշտ հա­մարում: Պատասխանդ պատճառաբանի´ր:

Կոշիկի եվրոպական հայտնի մի ֆիրմա իր աշխատակիցներից երկուսին Աֆրիկա ուղարկեց, որ պարզի, թե իր կոշիկներն այնտեղ կարո՞ղ Է վաճառել: Շուտով գործուղվածներից  մեկը հայտնեց. «Կոշիկ արտահանելու ոչ մի հեռանկար չկա. այստեղ բոլորը բոբիկ են քայլում»: Մյուսը  դրությունն այլ կերպ գնահատեց. «Հեռանկարները հիանալի են. բոլորը  բոբիկ են քայլում»:

6. Փակագծերում տրված բայերր գրի´ր պահանջված ձևով:

Ծարավ ագռավը թռավ կճուճի մոտ ջուր խմելու: Կտու ցը ջրին որ չհասավ, (փորձել) կճուճը թեքել: Բայց կճուճն ամուր կանգնել էր տեղում, ու ագռավը թեքել չկարողացավ: Նա մի քիչ (մտածել)ու մանր քարեր (լցնել) կճուճի մեջ: Ջուրը (բարձրանալ), (հասնել)կճուճի բերանին: Ու ագռավը հագեցրեց ծարավը:

7․ Շարունակի´ր.

Գարնանային պայծառ աոավոտ էր: Քարին նստած, աչքս՝ նորածիլ կանաչի մեջ ոսկեդեղինով վառվող մի խատուտիկի,  մտածում էի: Օդում թռչունների առավոտյան աղմուկն էր: Բացատում ոչ մի շարժում չկար:

Հանկարծ անտառից հարվածների ձայն լսվեց․․․

Թեմա՝ Ուղիղ համեմատականության ֆունկցիան և նրա գրաֆիկը։

y=kx տեսքի ֆունկցիան, որտեղ k−ն զրոյից տարբեր տրված թիվ է, անվանում են ուղիղ համեմատական կախում: k թիվը կոչվում է ուղիղ համեմատականության գործակից: 

y=kx ֆունկցիան իմաստ ունի ցանկացած x-ի համար: Ունենալով x-ի ցանկացած արժեք՝ բանաձևի օգնությամբ կարելի է հաշվել y-ի համապատասխան արժեքը: Սա նշանակում է, որ y=kx ֆունկցիայի որոշման տիրույթը բոլոր իրական թվերի բազմությունն է: 

Օրինակ: Կառուցենք y=0,5x ֆունկցիայի գրաֆիկը: 

Բանաձևից ստանում ենք, որ՝ եթե x=0, ապա y=0: Սա նշանակում է, որ ուղիղ համեմատականության գրաֆիկը անցնում է կոորդինատների սկզբնակետով;

Եթե x=2, ապա y=1, եթե x=4, ապա y=2, եթե x=6, ապա y=3 և այլն:

Սովորաբար այս արդյունքները ներկայացնում են աղյուսակի տեսքով:

x	0	2	4	6
y	0	1	2	3

x-ը անկախ փոփոխականն է (կամ արգումենտը), y-ը կախյալ փոփոխականն է:

Այսպիսով, գրաֆիկը անցնում է (0;0),(2;1),(4;2),(6;3) կետերով: Քանոնը դնելով այդ կետերի վրա՝ տեսնում ենք, որ դրանք գտնվում են մի ուղղի վրա, որն անցնում է կոորդինատների սկզբնակետով:

Ուղիղ գիծը կառուցելու համար բավական է միացնել նրա վրա գտնվող երկու կետ:

xOy հարթության վրա նշենք վերևի աղյուսակի (0;0) և (4;2) կետերը:

Ստանում ենք հետևյալ ուղիղը, որն էլ հենց հանդիսանում է y=0,5x ֆունկցիայի գրաֆիկը: 

Այնպես, ինչպես կառուցեցինք y=0,5x ֆունկցիայի գրաֆիկը, կարելի է կառուցել y=kx ֆունկցիայի գրաֆիկը ցանկացած k−ի համար և համոզվել, որ՝ y=kx ֆունկցիայի գրաֆիկը ուղիղ գիծ է, որն անցնում է կոորդինատների սկզբնակետով:

y=kx ուղիղ համեմատականության բանաձևից ստանում ենք, որ՝ k=y/x

Հետևաբար, k ուղիղ համեմատականության գործակիցը գտնելու համար բավական է վերցնել ցանկացած կետ նրա գրաֆիկի վրա և գտնել այդ կետի օրդինատի հարաբերությունը աբսցիսին:

Քանի որ y=kx ֆունկցիայի գրաֆիկը (0;0) կետով անցնող ուղիղ գիծ է, ապա ընդհանուր դեպքում այդ ֆունկցիայի գրաֆիկը կառուցելու համար պետք է գտնել ևս մեկ կետ գրաֆիկի վրա: Ուղիղ գիծը, որն անցնում է այդ կետով և (0;0) կետով հենց կլինի պահանջվող գրաֆիկը: Սովորաբար այդ կետի դերում վերցնում են (1;k) կետը (եթե x=1, ապա y=kx բանաձևից ստանում ենք՝ y=k

k գործակցից է կախված անկյունը y=kx ֆունկցիայի գրաֆիկի և x-երի առանցքի դրական ուղղության միջև:

Եթե k>0, ապա անկյունը սուր է (ինչպես վերևի օրինակում), իսկ գրաֆիկը անցնում է I և III քառորդներով:

Եթե k<0, ապա անկյունը բութ է (ինչպես ներքևի նկարում), իսկ գրաֆիկը անցնում է  II և  IV քառորդներով:

k-ն անվանում են y=kx ուղղի անկյունային գործակից:

Առաջադրանքներ։

1․ Ֆունկցիան ուղիղ համեմատակա՞ն է.
ա) y = x, բ) y = 4x, գ) y = −3x, դ) y = 2x + 1, ե) y = 3x − 2, զ) y = 1− x,
է) y = 0x, ը) y = x ² , թ) y = x ² + x:

2. Ֆունկցիան տրված է y=2x բանաձևով:

ա) Լրացնել աղյուսակը.

x	0	1	-1
y				6	-8

բ) Գտնել y-ը, եթե x-ը հավասար է 3; 5; −3; −4:

գ) Գտնել x-ը, եթե y-ը հավասար է 8; 4; −2; 1:

3․ Որոշել y=kx ֆունկցիայի k գործակիցը, եթե

ա) x = 3, y = 6; բ) x = −2, y = −10;

գ) x = 2, y = −8; դ) x = −1, y = 4:

4․ Կառուցել ֆունկցիայի գրաֆիկը.
ա) y = 2x;    բ) y = −4x;    գ) y = x/2;    դ) y = — 0,25x:

5․ Որոշել y = kx ֆունկցիայի k գործակիցը և լրացնել աղյուսակը. ա)

x	3	1	0
y	9			12	-3

բ)

x			10	6	1
y	0	3	5

գ)

x	2	4	5
y			10	14	-6

6․ Գծել ուղիղ համեմատականության ֆունկցիայի գրաֆիկը, որն անցնում է հետևյալ կետով. ա) (2, 2), բ) (3, −6), գ) (5, 2), դ) (− 2, 1):

7․Ո՞ր քառորդներով է անցնում y=−2x  ֆունկցիայի գրաֆիկը:

ա) II և IV բ) II և III գ) I և III դ) I և IV

Թեմա՝ <<Կից և հակադիր անկյուններ>> թեմայի կրկնություն։

Առաջադրանքներ։

1․ Գծել երեք անկյուն՝ սուր, ուղիղ, բութ: Գծել նաև դրանց յուրաքանչյուրի կից անկյունը:

2․ Նկարում պատկերված է երեք ուղիղ, որոնք հատվում են O կետում: Գտեք անկյունների գումարը՝ ∠1+∠2+∠3:

3․ Գտեք ABC անկյան կից անկյունը, եթե` ա) ∠ABC=124⁰ բ) ∠ABC=90⁰ գ) ∠ABC=53⁰

4․  Գտեք  hk և kl կից անկյունները, եթե` ա) ∠hk-ն 40⁰-ով փոքր է ∠kl-ից, բ) ∠hk=4∠kl, գ) ∠hk : ∠kl= 2:7

5․ Տրված է, որ ∠1=114°,∠8=52°: Հաշվել բոլոր անկյունները:

6․ Գտնել ∠4, ∠3,∠1, եթե ∠2=27°

7․ Որոշել տրված գծագրում հակադիր անկյունները:

8․ Արդյո՞ք ներքևի գծագրի ∠1-ը և ∠2-ը կից անկյուններ են:

9․Գտնել անկյունները, եթե ∠CBD=30°

1․Հայ ժողովուրդը ազատագրական □ □ □ ելավ, և 8-9-րդ դարերը նշանավորվեցին արաբական □ □ □ դեմ □ □ □ մյուսի □ □ □ բռնկվող ապստամբություններով ու ահեղ մարտերով։ (մեկ, հետև, պայքար, տիրապետություն)

2․Մեսրոպ Մաշտոցի □ □ □ Կորյունը, «Վարք Մաշտոցի» գրքով ապագա □ □ □ հանձնեց իր □ □ □ կյանքի ու □ □ □ պատմությունը։ (ուսուցիչ, սերունդ, գործունեություն, աշակերտ)

3․Մովսես Խորենացին, □ □ □ բազմաթիվ գրավոր □ □ □, ամբողջական □ □ □ շարադրեց հայոց պատմությունը հնագույն ժամանակներից մինչև Արշակունիների □ □ □ անկումը:
(թագավորություն, ձև, օգտագործել, աղբյուր)

4․Դավիթ Անհաղթը, որն այդպես է կոչվել Աթենքի իմաստասիրական □ □ □ մշտապես անպարտելի □ □ □ համար, բացի հույն տարբեր գործերի բազմաթիվ □ □ □, գրել է «Սահմանք իմաստասիրության» նշանավոր աշխատությունը։
(բանավեճ, մեկնաբանություն, իմաստասեր, մնալ)

5․Բագրատունիները փորձում էին Հայաստանը □ □ □ մեկ միասնական պետության մեջ, սակայն տեղական իշխանությունների կենտրոնախույս □ □ □ ավելի զորեղ եղան, և երկիրը □ □ □ մի քանի մանր □ □ □։
(ձգտում, միավորել, տրոհել, թագավորություն)

6․Շիրվանզադեի հայրը դերձակ էր, բայց գրողի □ □ □ տարիներին զբաղվում էր □ □ □ առևտրով և մեծ մասը բացակայում էր □ □ □ ։
(տարի, մանկություն, տորոն, տուն)

7․Հովհաննես Թումանյանը □ □ □ կողմից բարձր դասական պարզության ու խորության, ազգային □ □ □ իմաստության շնորհիվ: □ □ □ է արժանացել իր □ □ □ իմացության ու անսահման
(գնահատություն, տարերք, քերթություն, ժողովուրդ)

8․Թիֆլիսում ապրելու □ □ □ հատկապես «Վերնատան» □ □ □ Թումանյանն □ □ □ շուրջն է համախմբում գրական ուժերին, կազմակերպում արևելահայոց գրական □ □ □
(կյանք, տարի, միջոց, ինքը)

9. Առանձնացնել ՎԱ հոլովման ենթարկվող 5 բառ:

1,Օր, քույր, ձմեռ, ամառ, Անի, րոպե, տարի, հույս, մահ, անգամ։

2,Եղբայր, ժամ, գարուն, շաբաթ, բարօր, գիշեր, տարեցտարի, կեսօր, վաղը, գագաթ:

3,Աշուն, այսօր, երեկ, օրեցօր, ուրբաթ, վայրկյան, ժամանակ, քաջություն, առաջ, ամիս:

4,Կեսգիշեր, զօրուգիշեր, ցերեկ, երեկո, երբ, վաղուց, մեղրամիս, հետո, դար, առավոտ:

10․Առանձնացնել Ի հոլովման ենթարկվող 5 բառ:

1,Աղջիկ, ծաղիկ, ձի, քաղաք, գիտություն, կրակ, տարի, պահեստ, ամառ, ձնհալ:

2,Առու, մայր, ձու, ամուսին, քարայր, լավություն, ընկեր, աշակերտ, գիշերել, ուսուցիչ։

3,Արքա, լռություն, բարակել, ջուր, կատու, ժողովածու, աշխարհագրություն, Գրիգորենք,մանկավարժ, մարդ։

4,Դասատու, ուռենի, Եղիշե, պատմություն, այսօր, մեղու, տիրակալ, տղա, Վարդանանք, երեկ:

5,Բանվոր, աշխատել, տոնածառ, Մարո, մենություն, ձիթենի, թագավոր, մորաքույր, միմյանց, աշխարհ

6. Երեխա, երեկո, թագուհի, լուսաբաց, վաղը, ծովախորշ, մեծություն, սովորել, հալածել,

փոթորիկ:

7. Ծիրան, ծիրանենի, խոնջանք, ծաղրել, վիրակապ, հանգստություն, արփի, մերոնք, արքա,

մատանի։

8. Վերարկու, հոգնակի, ամառ, տանտիկին, տնտեսուհի, տանուտեր, հորեղբայր, նախամարդ, ՝ վաչկատուն, քացախաթթու:

11․Առանձնացնել ՈՒ հոլովման ենթարկվող 5 բառ:

1․Ամուսին, արարում, պատանի, ծունկ, գարուն, թագուհի, Սոչի, ոչ ոք, աշխատել, մարդ:

2․ Թոռ, քեռի, պապ, ոսկի, եղեգ, գարի, արկան, ձկնորս, ուսուցչուհի, բորենի:

3,Ներքինի, էտոց, անկողին, ուսուցիչ, արարել, արարում, կսկիծ, սարեցի, ոստան, նռնենի:

4,Օղ, տատ, ձիթենի, օազիս, ուխտատեղի, թանթրվենի, ձի, ընկերուհի, լեռ, բարդի:

5,Դեղձենի, խճուղի, ուղղաթիռ, ղեկանիվ, նավաստի, տաղասաց, կաղին, ընտրանի, սոճի, տատի։

6,Անարգել, փաթաթել, անվայել, կարթաթել, շանթարգել, շաղախել, վկայել, ավել, նավախել

Առաջադրանքներ։

1․ Գտիր, թե ո՞ր պնդումներն են համապատասխանում C∉p գրառմանը.

• C ուղիղն անցնում է p կետով
• p ուղիղը չի անցնում C կետով
• C կետը p ուղղի կետ է
• C կետը չի գտնվում p ուղղի վրա
• C կետը գտնվում է p ուղղի վրա
• p ուղիղը անցնում է C կետով

2․ Գտիր ճիշտ պնդումները նույն հարթության վրա գտնվող կետերի և ուղիղների վերաբերյալ.

• Ոչ մի ուղղի վրա չկա երեքից ավելի կետ:
• Ցանկացած ուղղի վրա կան անվերջ թվով կետեր:
• Ցանկացած երկու կետերով անցնում է միակ ուղիղը:
• Ցանկացած երեք կետերով կարելի է տանել ուղիղ:
• Մեկ կետով կարելի է տանել միակ ուղիղը:
• Ցանկացած կետով անցնում են անվերջ թվով ուղիղներ:
• Որոշ երեք կետերով կարելի է տանել ուղիղ:
• Կա այնպիսի կետ, որով ոչ մի ուղիղ չի անցնում:

3․ Քանի՞ հատված կա հետևյալ նկարում:

9

4․ Գտիր ∢DBC-ն, եթե ∢CBA=47° և ∢ABD=90°

90°-47°=43°

5․ ՊարզիրMLK անկյան տեսակը՝

ուղիղ փռված բութ սուր

6․ CG ճառագայթը ECD անկյունը կիսում է երկու հավասար անկյունների: Գտիր GCE անկյունը, եթե ∢ECD=20°:

20°/2=10°

7․ Տրված է, որ՝ CG-ն կիսում է ECD անկյունը և CE-ն կիսում է FCD անկյունը: Հաշվիր DCG և FCD անկյունները, եթե ∢ECD=20°

DCG=10°
FCD=20°+20°=40°