Թեմա՝ Զուգահեռագիծ։

1․ Զուգահեռագծի անկյուններից մեկը մյուսից մեծ է 40⁰ -ով։ Գտնել զուգահեռագծի բոլոր անկյունները։

2․ Զուգահեռագծի մի անկյունը 4 անգամ մեծ է մյուս անկյունից: Հաշվել զուգահեռագծի անկյունները։

3․ Զուգահեռագծի պարագիծը 70 մ է: Հայտնի է, որ նրա մի կողմը 6 անգամ մեծ է մյուսից: Հաշվել զուգահեռագծի կողմերը:

4․ Հասմիկն ուզում է կառուցել զուգահեռագծի տեսքով ծաղկանոց: Նա ունի 40 մետր դեկորատիվ ցանկապատ: Որքա՞ն կլինի ծաղկանոցի երկրորդ կողմը, եթե նրա մի կողմը 10 մ է:

5․ ABCD զուգահեռագծի մեջ Օ-ն զուգահեռագծի անկյունագծերի հատման կետն է։ AOD եռանկյան պարագիծը հավասար է 22 սմ, AC=18 սմ, BD=16 սմ։ Գտնել BC-ն։

6․ ABCD զուգահեռագծի մեջ Օ-ն զուգահեռագծի անկյունագծերի հատման կետն է։  Գտնել BO և ОC-ն, եթե BD=14, AC=15:
7․ ABCD զուգահեռագծի  A անկյան  կիսորդը  BC հատվածում հատում է K կետում  և տրոհում է  15 սմ  և 9սմ  հատվածների ։ Գտնել զուգահեռագծի պարագիծը ։

Նպատակը`

• Ինչ հատկանիշներ պետք է ունենա մարդը

Մարդը պետք է շատ որակներ ունենա, որպեսզի հաջողությամբ շփվի ուրիշների հետ և զարգանա։ Ահա դրանցից մի քանիսը.

1. Էմպատիան այլ մարդկանց զգացմունքները հասկանալու և զգալու կարողությունն է:
2. Ազնվություն՝ բացություն և անկեղծություն հարաբերություններում։
3. Պատասխանատվություն՝ սեփական գործողությունների հետևանքները ընդունելու պատրաստակամություն:
4. Ճկունություն — դժվարությունները հաղթահարելու և փոփոխություններին հարմարվելու ունակություն:
5. Ընկերականություն — տարբեր մարդկանց հետ շփվելու և ընդհանուր լեզու գտնելու կարողություն:
6. Բացություն նոր բաների նկատմամբ՝ սովորելու և փոփոխություններն ընդունելու ցանկություն:
7. Հանդուրժողականություն — հարգանք այլ մարդկանց կարծիքների և տեսակետների նկատմամբ:
8. Համագործակցություն — թիմում աշխատելու և ուրիշներին աջակցելու կարողություն:

Խնդիրը`

• Ինչով է մարդը տարբերվում կենդանական աշխարհի այլ ներկայացուցիչներից
• Մարդիկ տարբերվում են կենդանական աշխարհի մյուս ներկայացուցիչներից մի քանի հիմնական առումներով.
• Զարգացած միտք — մարդիկ ունեն բարձր զարգացած ճանաչողական ունակություններ, որոնք թույլ են տալիս վերացական մտածել, պլանավորել ապագան և լուծել բարդ խնդիրներ:
• Լեզու և հաղորդակցություն – Մարդիկ հաղորդակցվելու համար օգտագործում են բարդ լեզվական համակարգեր՝ թույլ տալով նրանց փոխանցել գաղափարներ, հույզեր և մշակութային գիտելիքներ:
• Մշակույթ և արվեստ՝ արվեստի, գրականության, երաժշտության և մշակութային այլ ձևերի ստեղծում և ընկալում, ինչպես նաև ավանդույթների և նորմերի փոխանցում սերնդեսերունդ։
• 4.Տեխնոլոգիական զարգացում — միջավայրը փոխող և կյանքի որակը բարելավող գործիքներ և տեխնոլոգիաներ ստեղծելու կարողություն:
• Սոցիալական կազմակերպություն — բարդ սոցիալական կառույցներ և հարաբերություններ, ներառյալ ընտանիքները, համայնքները և պետությունները:
• Էթիկա և բարոյականություն — բարոյական և էթիկական սկզբունքների համակարգի առկայություն, որը կարգավորում է վարքագիծը և փոխգործակցությունը ուրիշների հետ:
• Այս տարբերությունները մարդկանց դարձնում են եզակի արարած կենդանական աշխարհում և որոշում են նրանց դերը էկոհամակարգում:

Ինչն է բնորոշ միայն մարդուն

Մարդկային եզակի հատկությունները ներառում են.

1. Բարդ լեզու — վերացական գաղափարներ և հույզեր արտահայտելու, ինչպես նաև հաղորդակցման բարդ համակարգեր ստեղծելու կարողություն:
2. Աբստրակտ մտածողություն — անցյալի և ապագայի մասին տրամաբանելու, պլանավորելու, երազելու և վերլուծելու կարողություն:
3. Ստեղծագործականություն — նոր բաներ ստեղծելու կարողություն՝ լինի դա արվեստ, տեխնոլոգիա, թե գաղափարներ, որը թույլ է տալիս հարմարվել և լուծել խնդիրները։
4. Ինքնագիտակցություն — իրազեկում սեփական անձի՝ որպես անհատի մասին, արտացոլում սեփական մտքերի և զգացմունքների մասին:
5. Էթիկական և բարոյական համակարգեր — նորմերի և արժեքների մշակում, որոնք կարգավորում են մարդկանց միջև վարքն ու հարաբերությունները:
6. Սոցիալական կառույցներ՝ բազմաբնույթ դերերով, օրենքներով և մշակութային ավանդույթներով բարդ հասարակությունների ստեղծում:
7. Երկարաժամկետ պլանավորում՝ երկար տարիների ռազմավարություններ և նպատակներ մշակելու ունակություն:

Այս հատկանիշները թույլ են տալիս մարդկանց ոչ միայն գոյատևել, այլև զարգանալ որպես տեսակ՝ շփվելով շրջապատող աշխարհի և միմյանց հետ:

Թեմա՝ Երկու անհայտով երկու առաջին աստիճանի հավասարումների համակարգեր։

Դիցուք տրված են x և y երկու անհայտներով առաջին աստիճանի գծային հավասարումներ՝ a₁x+b₁y+c₁=0 և a₂x+b₂y+c₂=0: Ասում են, որ տրված է  x և y երկու անհայտներով հավասարումների համակարգ, եթե պահանջվում է գտնել բոլոր այն (x;y) թվազույգերը, որոնք միաժամանակ բավարարում են և՛առաջին, և՛ երկրորդ հավասարումներին:

Համակարգի հավասարումները գրում են իրար տակ և միացնում են հատուկ նշանի՝ ձևավոր փակագծերի միջոցով.

(x;y) թվազույգը, որը հանդիսանում է միաժամանակ և՛ առաջին, և՛ երկրորդ հավասարումների լուծում, կոչվում է համակարգի լուծում:

Լուծել համակարգը նշանակում է գտնել նրա բոլոր լուծումները կամ ապացուցել, որ լուծումներ չկան:

Օրինակ

Հոր և որդու տարիքների տարբերությունը 25 է, իսկ գումարը՝ 35: Գտնել հոր և որդու տարիքները:

Լուծում: Պետք է գտնել երկու անհայտ մեծություններ՝ հոր և որդու տարիքները: Նշանակենք դրանք համապատասխանաբար x և y տառերով: Խնդրի պայմանները կարելի է արտագրել հետևյալ երկու հավասարումների միջոցով՝ x−y=25 և x+y=35

Որոնելի x և y թվերը պետք է բավարարեն միաժամանակ և՛ առաջին, և՛ երկրորդ հավասարումներին: Հետևաբար, ըստ վերևի սահմանման, ստանում ենք հավասարումների համակարգ՝

Այս համակարգի համար գտնում ենք x=30 և y=5 թվերը, որոնք բավարարում են համակարգի երկու հավասարումներին: Հետևաբար հայրը 30 տարեկան է, իսկ որդին՝ 5

Հարցեր և առաջադրանքներ։

1․ Ի՞նչն են անվանում երկու անհայտով երկու առաջին աստիճանի հավասարումների համակարգի լուծումը։

Tրված է  x և y երկու անհայտներով հավասարումների համակարգ, եթե պահանջվում է գտնել բոլոր այն (x;y) թվազույգերը, որոնք միաժամանակ բավարարում են և՛առաջին, և՛ երկրորդ հավասարումներին:

2․ Ի՞նչ է նշանակում լուծել համակարգը։

(x;y) թվազույգը, որը հանդիսանում է միաժամանակ և՛ առաջին, և՛ երկրորդ հավասարումների լուծում, կոչվում է համակարգի լուծում:

Լուծել համակարգը նշանակում է գտնել նրա բոլոր լուծումները կամ ապացուցել, որ լուծումներ չկան:

3․ Ընտրել x+y=15 հավասարմանը բավարարող բնական թվերի զույգ:

• (17;−2)
• (0;15)
• (−9;−6)
• (−6;21)
• (3;5)
• (13;2)

4․ Ընտրել այն հավասարումը, որին բավարարում է (2;1) թվազույգը:

• 15x−12y=3
• 6x+8y=1
• 7x+3y=10
• 4x−3y=7
• 6x−2y=4
• 10x−11y=9

5․ Համակարգի հավասարումներում անվանել գործակիցները և ազատ անդամները.

ա)1հ․՝2,3,1

3,-2,-4

բ)2հ․`-1,1,0

-2,-6,0

գ)3հ․`-3,-2,7

2,0,5

դ)4հ․`-4,-5,0

2,4,0

Բոլորի ազատ անդամը 0 է։

6․ Հանդիսանում է արդյո՞ք (2;1) թվազույգը հետևյալ համակարգի լուծում:

4+11=15

20-11=9

Այո, հանդիսանում է։

7․ Ցույց տալ, որ (1;2) թվազույգը համակարգի լուծում է.

ա)1+2-3=0

1-2+1=0/այո, համակարգի լուծում է

բ)2,5-2,5=0

1/2-1/2=0/այո, համակարգի լուծում է

8․ Ցույց տալ, որ (-2;1) թվազույգը համակարգի լուծում չէ.

ա)-4-1+5=0

-2+1=3=0/ոչ, համակարգի լուծում չէ

բ)-4+5-1=0

-6-4=0/ոչ, համակարգի լուծում չէ

9․ Տրված է հավասարումների հետևյալ համակարգը՝

Հայտնի է, որ (−6;9) թվազույգը նրա լուծումն է: Որոշել a և b գործակիցները:

-6+9a=12

9a=12+6

a=18/9

a=2

-6b+18=24

-6b=24-18

b=-6/6

b=-1

(2:-1)

1)Բերե՛ք հեղուկ եւ պինդ մետաղական պարզ նյութերի օրինակներ:
Հեղուկ մետաղներ.

Սնդիկը (Hg) միակ մետաղն է, որը հեղուկ է սենյակային ջերմաստիճանում:
Գալիում (Ga) — հալվում է սենյակային ջերմաստիճանից մի փոքր բարձր և կարող է լինել նաև հեղուկ վիճակում:

Կոշտ մետաղներ.

Երկաթը (Fe) սովորական մետաղ է, որն օգտագործվում է շինարարության և արտադրության մեջ:
Պղինձ (Cu) — Հայտնի է իր հաղորդունակությամբ և օգտագործվում է էլեկտրական լարերում:
Ալյումինը (Al) թեթև և դիմացկուն մետաղ է, որը լայնորեն օգտագործվում է տարբեր ոլորտներում:

2)Բերե՛ք գազային, հեղուկ եւ պինդ ոչ մետաղական պարզ նյութերի օրինակներ:
Գազային ոչ մետաղներ.

Թթվածին (O2) — անհրաժեշտ է շնչառության համար:
Ազոտը (N2) մթնոլորտային օդի հիմնական բաղադրիչն է։
Հեղուկ ոչ մետաղներ.

Բրոմը (Br2) միակ ոչ մետաղն է, որը հեղուկ է սենյակային ջերմաստիճանում։
Սնդիկ (Hg) — Չնայած սնդիկը մետաղ է, կարելի է նշել, բայց ոչ մետաղների համար կարելի է նշել նաև, որ ոչ մետաղների մեծ մասը նորմալ պայմաններում պինդ կամ գազային է:
Կոշտ ոչ մետաղներ.

Ծծումբ (S) — օգտագործվում է արդյունաբերության մեջ և պարարտանյութերի արտադրության մեջ:
Ֆոսֆորը (P) բույսերի համար կարևոր տարր է և հանդիպում է մի քանի ձևափոխություններով (սպիտակ, կարմիր, սև):
Եթե ​​Ձեզ անհրաժեշտ է լրացուցիչ տեղեկություններ, տեղեկացրեք ինձ:

3)Հետեւյալ մեծություններից որո՞նք են բնութագրում
ա) քիմիական տարրը
բ) պարզ նյութը
1)ատոմի զանգվածը, 2)հոտը, 3)հալման եւ եռման ջերմաստիճանները, 4) ատոմի կառուցվածքը, 5) կարծրությունը, 6)ատոմային համարը 7) գույնը, 8)խտությունը:

4. Քիմիական տարրերի հատկությունների տեսան­կյունից պարզաբանե՛ք՝ ո՞ր հատկություններով են իրար նման եւ որո՞վ տարբեր տրված տարրերի զույգերը.
ա. H, Li,
Նման չեն
բ. O, N,
Երկուսն էլ ոչ մետաղական են
գ. Be, Mg,
Երկուսն էլ մետաղական են
դ. Al, Zn
Երկուսն էլ մետաղական են
5. Հիմնականում ո՞ր տարրերից է կազմված Երկրի կեղեւը:
Թթվածին և սիցիլիում
6. Ո՞ր տարրերն են հանդիպում բնության մեջ ազատ վիճակում:

Թթվածին,երկաթ և այլն

7)Քանի՞ տարր կա պարբերական աղյուսակում ներկա պահին․

ա)102
բ)115
գ)118

8)Ո՞ր թվականին է առաջին անգամ հրապարակվել պարբերական աղյուսակը:

Ա)1909 բ)1970 գ)1869

9)Այս տարրն անվանում են «կյանքի և մահվան տարր»

Ա)տիտան բ) ազոտ գ) ծծումբ

10)Ինչպե՞ս է կոչվում այն գազը, որն ապահովում է այրումը:

Ա) ջրածին բ)քլոր գ) թթվածին

Թեմա՝ Զուգահեռագիծ:

Զուգահեռագիծ կոչվում է այն քառանկյունը, որի հանդիպակաց կողմերը զույգ առ զույգ զուգահեռ են:

Զուգահեռագծի հատկությունները

1. Զուգահեռագծի հանդիպակաց կողմերը հավասար են՝  AB=DC,BC=AD

2. Զուգահեռագծի հանդիպակաց անկյունները հավասար են՝  ∠A=∠C, ∠B=∠D

3. Զուգահեռագծի անկյունագծերը հատման կետով կիսվում են՝ BO=OD, AO=OC

4. Զուգահեռագիծը անկյունագծով բաժանվում է երկու հավասար եռանկյունների՝ ABC և CDA եռանկյունները հավասար են:

5. Զուգահեռագծի յուրաքանչյուր կողմին առընթեր անկյունների գումարը 180 աստիճան է՝ ∠A+∠D=180°

6. Անկյունագծի խաչադիր անկյունները հավասար են՝ ∠BAC=∠ACD,∠BCA=∠CAD

Զուգահեռագծի հայտանիշները

Զուգահեռագծի հայտանիշները թույլ են տալիս պարզելու, թե արդյո՞ք տրված քառանկյունը զուգահեռագիծ է:

1. Եթե քառանկյան երկու կողմերը հավասար են և զուգահեռ, ապա քառանկյունը զուգահեռագիծ է: 

2. Եթե քառանկյան հանդիպակաց կողմերը զույգ առ զույգ հավասար են, ապա քառանկյունը զուգահեռագիծ է: 

3. Եթե քառանկյան անկյունագծերը հատվում և հատման կետով կիսվում են, ապա քառանկյունը զուգահեռագիծ է:  

Օրինակ

1. Կարելի է արդյո՞ք պնդել, որ 4 մ, 4 մ, 6 մ, 6 մ կողմերով քառանկյունը զուգահեռագիծ է:

Պատասխան՝ ոչ, քանի որ տրված չէ, որ հավասար կողմերը հանդիպակաց են:  

2. Զուգահեռագծի հերթականությամբ վերցված կողմերի երկարությունները հավասար են 4 մ, 6 մ, 4 մ, 6 մ : Արդյո՞ք քառանկյունը զուգահեռագիծ է: 

Պատասխան՝ այո, ըստ երկրորդ հայտանիշի:

Առաջադրանքներ

1․ Ո՞ր պատկերն է կոչվում զուգահեռագիծ։

Զուգահեռագիծ կոչվում է այն քառանկյունը, որի հանդիպակաց կողմերը զույգ առ զույգ զուգահեռ են:

2․ Թվարկել զուգահեռագծի հատկությունները

 AB=DC,BC=AD

3․ Տաթևիկը չափեց զուգահեռագծի երկու անկյունները և ստացավ 27 և 164 աստիճանի մեծություններ: Արդյո՞ք նա ճիշտ էր չափել: Պատասխանը հիմնավորել։

4․ Բերված պնդումներից ընտրիր ճիշտ պնդումները զուգահեռագծերի վերաբերյալ:

ա) Զուգահեռագծի անկյունագծերը զուգահեռ են:

բ) Զուգահեռագծի հանդիպակաց կողմերը զուգահեռ են:

գ) Զուգահեռագծի կից կողմերը զուգահեռ չեն:

5․ Զուգահեռագծի պարագիծը 48 սմ է: Գտեք զուգահեռագծի կողմերը, եթե՝

ա) կողմերից մեկը մյուսից մեծ է 3 սմ-ով, բ) կողմերից մեկը երկու անգամ մեծ է մյուսից:

գ) կից կողմերը հարաբերում են ինչպես 1:3-ի:

6․ Զուգահեռագծի անկյուններից մեկը 40 է, գտեք մյուս անկյունները:

7․  Գտեք զուգահեռագծի անկյունները, եթե դրանցից երկուսի գումարը 100է:

8․ Գտեք ABCD զուգահեռագծի անկյունները, եթե՝

ա)∠A=84⁰

բ) ∠A+∠C=142⁰

դ) ∠A=2∠B:

Թեմա՝ Քառանկյուն։

Բազմանկյունը կոչվում է քառանկյուն, եթե այն ունի 4 կողմ:

Քառանկյունն ունի 4 կողմ, 4 գագաթ, 4 անկյուն, 2 անկյունագիծ:  Ուռուցիկ քառանկյան անկյունների գումարը հավասար է 360°-ի:

Քառանկյան երկու կողմերը կոչվում են հանդիպակաց, եթե  կից չեն: Քառանկյան երկու գագաթները, եթե հարևան չեն, կոչվում են հանդիպակաց գագաթներ:

Նմանապես  սահմանվում է հանդիպակաց անկյունները:

Քառանկյունները լինում են ուռուցիկ և ոչ ուռուցիկ:

Ուռուցիկ քառանկյան յուրաքանչյուր անկյունագիծ քառանկյունը տրոհում է երկու եռանկյան:

Հարցեր և առաջադրանքներ։

Գծել ուռուցիկ և ոչ ուռուցիկ քառանկյուններ: Նշել գագաթները: Գրել ուռուցիկ քառանկյան հանդիպակաց գագաթները,  հանդիպակաց կողմերը, հանդիպակաց անկյունները, կից անկյունները: 

Գագաթներ-A,B,C,D

Հանդիպակաց գագաթներ-A-C, B-D

Հանդիպակաց կողմեր-AB-DC, AD-BC

Հանդիպակաց անկյուններ-ABC, ADC

Կից անկյուններ-AD,DC,CB,BA

2․ Գտնել ուռուցիկ քառանկյան անկյունները, եթե նրա երեք անկյունները իրար հավասար են, իսկ չորրորդ անկյունը դրանցից յուրաքանչյուրից փոքր է 30^օ -ով:

(x-30)+3x=360

x-30+3x=360

4x=360+30

x=390:4

x=97,5

Ստացվում է երեք անկյունները 97,5^օ են, իսկ մյուսը՝ 67.5^օ:

3․ Գտնել քառանկյան կողմերը, եթե նրա պարագիծը 12 սմ է, իսկ կողմերից մեկը մյուս կողմերից մեծ է համապատասխանաբար 5 մմ-ով, 6 մմ-ով և 8 մմ-ով:

x+(x-5)+(x-6)+(x-8)=12սմ=120մմ

4x-10=120

4x=139

x=34,75

Այսպիսով, կողմերն են՝ 34.75, 29.75, 28.75, 26.75:

4․ Ուռուցիկ քառանկյան երկու հանդիպակաց անկյունների գումարը 180^օ: Ինչի՞ է հավասար մյուս երկու հանդիպակաց անկյունների գումարը:

360^օ-180^օ=180^օ

5․ Գտնել ուռուցիկ քառանկյան անկյունները, եթե դրանք համեմատական են 1, 2, 4, 5 թվերին:

1+2+4+5=12

360^օ:12=30^օ

30^օx2=60^օ

4×30^օ=120^օ

5×30^օ=150^օ

6․ Քանի՞ կողմ ունի ուռուցիկ բազմանկյունը, եթե նրա անկյունների գումարը 720^օ է։

Բազմանկյունը ունի 6 կողմ։

աշխատանքի նպատակը հաշվել ջրում, ընկղմված մարմնի վրա ազդող
արքիմեդյան ուժը և փորձով ստուգել ստացված արդյունքը։

Համառուտ նկարագրություն

Հմաձային Արքիմեդի օրենքի՝ հողուկը իր մեջ ընկղմված մարմնի վրա ազդում է
ուղղաձիք դեպի վեր ուղղված ուժով․ որը հավասար է այդ մարմնի կողմից
արտամղվաց հեղուկ կշիռին։

Արքիմեդյան ուժը կարելի է որոշել

1․ Եթե չափենք որև է մարմնի կշիռը ոդում P₀ և հեղուկում՝ P₁ ապա
արքիմեդյան ուժը հավասար կլինի դրանց տարբերություն F_Ա = P₂ = P₁

2. Արքիմեդյան F_Ա = ϱ_hgV_մ,

Անհրաժեշտ սարքեր, նյութեր

Ամրակալան կցորդ, չափազան, ուժաչափ, ջրթափ անոթ, պինդ, մարմին՝ իր
ծավալով բաժակ, վերամբարձ սեղան և ջուր։

Աշխատանքի ընթացք՝

Ամրակալանի կցորդիչին ամրացրեցի ուժաչափից կախեցինք
մարմնիը և իր ծավալով բաժակ։ Օդում մարմնի կշիռը՝ P_o = 1.5 կգ․

Փորձ 1

P_o = 1,5Ն | F_Ա = P_o — P₁ = 1,5ն-0,5ն=1ն
P₁ = 0,5ն
——
F_Ա —

1.Փակագծերում տրված բայերը անհրաժեշտ քերականական ձևերով գրի՛ր կետերի փոխարեն։
1․ Ընթացող գնացքի լուսամուտից երևում էին մոտակա բնակավայրերի լույսերը, որոնք մի պահ առկածում էին թանձրացող խավարում, ապա անհետանում (երևալ, անհետանալ, առկայծել)
2․ Հանգստյան տան բակում մարդիկ զբոսնում էին, երեխաները, ճոճանակների վրա նստած, օրորվում էին, իսկ մեղմ քամին բերում էր  մոտակա սարերի զովությունը։ (օրորել, զբոսնել, բերել)
3․ Վարպետը անջատում էր հաստոցը, վերցնում էր  նոր պատրաստած դետալը և համեմատում էր  գծագրի հետ՝ երբեմն ինչ-որ չափումներ անելով։ (վերցնել, անջատել, համեմատել)
4․ Դաշնակահարի մատները սահեցին ստեղների վրայով, և դահլիճը . ողողվեց հոգեպարար մի երաժշտությամբ, որն ալեկոծեց ունկնդիրների հոգիները։ (ալեկոծել, ողողել, սահել)
5․ Ճամփեզրի խոտերի միջից հանկարծ մի աղվես հայտնվեց, որն անցավ ճանապարհի մյուս կողմն ու անհետացավ  թփուտներում։ (անցնել, անհետանալ, հայտնվել)

2.Տրված բառերից առանձնացնե՛լ հականշային 10 զույգ։
Ջանասեր, ամպոտ, ծույլ, ուսյալ, երկչոտ,  գագաթ,
օրինական, անջրդի, ապօրինի,  նոսր, ողորկ, 
արատավոր, խորդուբորդ, ջրարբի, համարձակ, ջինջ, տգետ,  ստորոտ,
թանձր, անբասիր։

Ջանասեր-ծույլ

Ապօրինի-օրինական

Նոսր-թանձր

Ողորկ-խորդուբորդ

Երկչոտ-համարձակ

Ամպոտ-ջինջ

Գագաթ-ստորոտ

ջրարբի-անջրդի

Անբասիր-արատավոր

Ուսյալ-տգետ

3.Ավելորդ բառերը գտի՛ր  և նախադասությունները ուղղի՛ր:
Այդ հավաքին  մասնակցեց նրանց առաջնորդը:
Սպիտակ զգեստը քեզ շատ է սազում:
Ոսկեծամ մի աղջիկ գալիս է աղբյուրը ջրի:
Մոտենում է աղջկան և տեսնում, որ մի վիշապ, գլուխը նրա ծնկներին քնել է:
Ու հանկարծ սիրահարվեց այդ աղջկան:
Այլևս առավոտները չէին երգում:
Գառները հոտոտում էին հողի բույրը:

4..Փակագծերում տրված բառերից ընտրի՛ր ճիշտ բառաձևը  տվյալ նախադասության համար։
1. Լուրջ միջոցներ ձեռնարկելու (փոխարեն, փոխանակ) ռուսական դիվանագետները փոքրիկ միջոցներ ձեռնարկեցին։
2. Սպասվում էր հայ-ադրբեջանական (պաշտոնեական, պաշտոնական) նոր հանդիպումներ։
3. Երկյուղածությամբ մոտ գնացի ու (դողդոջուն, դողդոջյուն) ձեռքերով հանեցի ծրարը։
4. Այս առասպելական հերոսի մասին բազմաթիվ (ավանդույթներ, ավանդություններ) են ստեղծվել:
5. Այդ դեպքից հետո նրա հոգում մի տեսակ դառնության (զգացում, զգացմունք) էր մնացել:
6. (Խոսքը վերաբերում, վերաբերվում) է 5–րդ դարի հայ պատմիչների գործերին:
7. Գեղագիտությունը (հասկացություն, հասկացողություն) է տալիս գեղեցիկի մասին:
8. Չկարողանալով դիմադրել թշնամու հարձակումներին՝ բերդի փոքրիկ կայազորը (տեղի տվեց, տեղիք տվեց)։
9. Երկուսն էլ (ուսում, ուսմունք առած), առաջավոր հայացքների տեր երիտասարդներ էին։
10. Եվ հենց բլրի վրա էլ Արգիշտին (զարկեց, զարկ տվեց) իր վրանը։
11. Մոխրագույն մեգը բարձունքում հետզհետե (լուծվում, լուծարվում էր)։
12. Այդ մասին ասվել է (բազմիցս, բազմիցս անգամ):
13. Ընկերներիդ (հանդիպելուց, հանդիպելիս) չմոռանաս ասել այդ մասին։
14. Երեխան իր ծնողների հետ դուրս (եկավ, եկան) զբոսանքի։
15. Ոչ միայն չէր սովորել դասերը (այլ, այլև) դասի տեղն էլ չգիտեր։

5..Տրված համանուններով կազմել նախադասություններ։
1. սեր (կաթի երեսի թանձր շերտ). սեր (զգացմունք)

Իմ սերը եղբորս հանդեպ անմար է,թեթև ես միշտ վիճում եմ նրա հետ։

Կարո՞ղ ես ինձ սուրճը սերով սարել։

2. կետ (կետանիշ, գծի հատվածի սահման). կետ (ջրային կաթնասուն կենդանի)

Տվյալ խոսքի վերջում կետ դրեք,նախադասությունը դեռ չի արատվել։

Կետի չափերը այնքան հսկայական են,որ նրան միայն օվկիանոսում է հարնաև տեղաշարժվել։

3. քանոն (ձողաշերտ՝ չափելու և ուղիղ գծելու համար). քանոն (երաժշտական
գործիք)

Ընկերուհիս դպրոցում քանոն նվագել է սովորել երգի դասաժամին։

Ինձ մոտ ուղիղ գիծ գծելը միայն քանոնով է ստացվում։

4. դող (մարմնի սարսուռ). դող (անվին անցկացվող ռետինե շրջանակ)

Այս մասին լսելիս մարմնովս դող անցավ։

Մեքենայիս դողերը փոխելու կարիք ունեն։

5. տոն (ձայնաստիճան). տոն (նշանավոր իրադարձության նվիրված
հանդիսավոր օր)

Այս երաժշտությունը պետք է սովորականից մեկ կամ երկու տոն բարձր երգել։

Սեպտեմբերին անկախության տոնն է։

6.Երբ որևէ ստեղծագործության մասին ասում են, որ այն հեղինակի կարապի երգն է, նկատի ունեն, որ դա նրա՝
Ա. առաջին ստեղծագործությունն է
Բ. հասուն տարիքի ստեղծագործությունն է
Գ. սիրահարված շրջա\նի ստեղծագործությունն է
Դ. վերջին ստեղծագործությունն է
Ե. լավագույն ստեղծագործությունն է

7.Ո՞վ կհանդիպի, ո՞վ կբարևի,
Ո՞ւմ հոգեհամբույր խոսքը կլսեմ:
Ո՞ւմ ուրախացած դեմքը կարևի՝
Բարեկամաբար հրճվանքով վսեմ:
Ո՞ր բառն իր հոմանիշը չունի բերված քառատողում:
Ա. վես —վսեմ
Բ. նսեմ —չկա
Գ. ցնծություն —ուրախություն
Դ. երես —դեմք
Ե. ցնծալ –հրճվանք

8..Բերված բառազույգերը, բացի մեկից, կազմվել են որոշակի օրինաչափությամբ: Ո՞րը չի համապատասխանում օրինաչափությանը:
Ա. լռիկ-մնջիկ
Բ. պստիկ-մստիկ
Գ. թելիկ-մելիկ
Դ. ծուռտիկ-մուռտիկ
Ե. չալիկ-մալիկ

9.Տրված բառակապակցություններից ո՞րը կարող է գործածվել «փոքրիկ» իմաստով:
Ա. մի գլուխ Բ. մի մատ Գ. մի թարթիչ Դ. մի հոնք Ե. մի վիզ

10.Ո՞ր նախադասությունը չունի ավելորդ բառ:
Ա. Շուշանը հնարավորինս չափով ջանք գործադրեց:
Բ. Այս շաբաթ զբաղված եմ, ուստի չենք հանդիպի:
Գ. Տանձենու ծառը ծաղկել է:
Դ. Երևանը հանդիսանում է Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաքը:
Ե. Ուսուցչուհին բազմիցս անգամ հիշեցրեց առաջադրանքի մասին:

11.. Տրված անուններից որո՞նք կարող են հասարակ գոյական լինել:
Պարգև, Շանթ, Վարդ, Տարոն, Շուշան, Գոռ, Անի, Արարատ, Հասմիկ, Արփի, Նահապետ, Սասուն, Հայրապետ, Մասիս, Նվեր,

12. Ո՞ր բառերում ք-ն ածանց չէ:
Վաճառք, միտք, ելք ,սլաք, ոտք,  աչք, հավաք, հանք, բերք, քաղաք, ձեռք։

1) Ո՞ր հավասարումն են անվանում երկու անհայտով առաջին աստիճանի հավասարում: Բերեք օրինակներ:

ax+by+c=0 (1)

Հավասարումը, որտեղ a, b, c-ն տված թվեր են, ընդ որում a և b թվերից գոնե մեկը տարբեր է զրոյից, իսկ x-ը և y-ը անհայտներ են, անվանում են երկու անհայտով առաջին աստիճանի հավասարում:

3x+2y-1=0

2) Ի՞նչն են անվանում ax+by+c=0 հավասարման լուծում, որտեղ a և b գործակիցներից գոնե մեկը հավասար չէ զրոյի:

ax, by, c  արտահայտություններնանվանում են (1) հավասարման անդամներ: Ընդ որում c թիվն անվանում են ազատ անդամ:

3) Քանի՞ լուծում ունի x-y+1=0 հավասարումը:

Քանի որ x₀ թվերը անվերջ շատ են, ապա և (2) հավասարման լուծումները անվերջ շատ կլինեն:

4) Տրված a, b, c թվերով կազմեք առաջին աստիճանի երկու անհայտով հավասարում.

ա) a=5, b=4, c=-2;

5x+4y-(-2)

բ) a=0, b=-3, c=4;

0x-(-3y)+4=0

գ) a=0, b=2, c=-1;

0x+2y-(-1)

դ) a=-5, b=-1, c=0:

Advertisement

(-5x)+(-1y)+0

5) Ցույց տվեք, որ (1;-1), (5;-7), (-3; 5) թվազույգերը 3x+2y-1=0 հավասարման լուծումներն են:

(1;-1)

3*1+2*(-1)-1=0

3-2-1=0

(5;-7)

3*5+2*(-7)-1=0

15-14-1=0

(-3; 5)

3*(-3)+2*5-1=0

-9+10-1=0

6) Գտեք հավասարման երեք լուծում.

ա) x+y-5=0;

1. x=4
y=1
4+1-5=0

2. x=2
y=3
2+3-5=0

3. x=-2
y=7
-2+7-5=0

բ) y-5=0;

1. y=5

5-5=0

2. y=0

0-5=0

գ) 2x-y+2=0:

1. x=-2
y=-2

2*(-2)-(-2)+2=0

-4-(-2)+2=0

7) (1;3) թվազույգը հավասարման լուծու՞մ է.

ա) 2x-3y+5=0-ոչ
2*1-3*3+5=0
2-9+5

բ) -x+y-2=0-այո

-1+3-2=0
2-2=0

Advertisement

գ) x-y-6=0-ոչ

1-3-6=0

դ) 7x-3,2y+4=0-ոչ

7*1-3,2*2+4=0
7-6,4+4=4,6

8) Տված հավասարումից y-ը արտահայտեք x-ով.

ա) x+y=5

y=5-x

բ) 2x-y=3;

-y=3-2x
y=2x-3

գ) -3x+2y=7:

2y=7+3x
2y=3x+7
y=3/2x+7/2

դ) -3,5x+2y=0,2:

2y=0,2+3,5x

2y=3,5x+0,2

9․ Որոշել ax+8y=20 հավասարման a գործակցի արժեքը, եթե հայտնի է, որ (−4;−4) թվազույգը այդ հավասարման լուծում է:

10․ x+2y−24=0 հավասարման լուծումներից գտնել այնպիսի թվազույգ, որի թվերից առաջինը 2 անգամ մեծ է երկրորդից:

Թեմա՝ Երկու անհայտով առաջին աստիճանի հավասարումներ։

Առաջադրանքներ։

1․ Որոշիել ax+8y=20 հավասարման a գործակցի արժեքը, եթե հայտնի է, որ (−4;−4) թվազույգը այդ հավասարման լուծում է:

2․ Տված հավասարումներից y-ը արտանայտել x-ով:

ա) 2x+y=6
բ) 3x+y=7
գ) x+y-8=12
դ) y+2=6x
ե) 3x+2y=9
զ) -4x+2y=13

3․ Տված հավասարումներից x-ը արտանայտել y-ով:

ա) x-y+5=0
բ) 2x-3y+9=0
գ)15x+y-8=0
դ) x+3y-15=0
ե) 7x+y=6
զ) -4x+y=-19