Ախալքալաքում Նոր տարին դիմավորում են ընտանիքի շրջապատում։ Տները զարդարում են տոնածառով ու լույսերով։ Տոնածառը զարդարում են գունավոր լույսերով, խաղալիքներով, գնդիկներով և աստղով։ Պատրաստում են ավանդական ուտեստներ։ Մարդիկ այցելում են միմյանց, մաղթում առողջություն ու երջանկություն։ Կեսգիշերին հնչում են շնորհավորանքներ, իսկ քաղաքում երբեմն լինում են տոնական

Մարդիկ այցելում են միմյանց տուն՝ մաղթելով առողջություն, երջանկություն և հաջողություն։ Կեսգիշերին հնչում են շնորհավորանքներ, ծիծաղ ու ուրախություն, և երբեմն քաղաքի հրապարակում կամ բակերում լինում են փոքր տոնական միջոցառումներ, երաժշտություն ու հրավառություն։

Ախալքալաքում Նոր տարին անցնում է ջերմ, տոնական և ուրախ մթնոլորտում, որը բոլորին հիշեցնում է ընտանիքի կարևորությունը և ընկերների հետ միասին անցկացրած գեղեցիկ պահերը։

Ուսումնական աշունը նախագծի շրջանակում մեկնելու ենք Վրաստանի գեղեցիկ շրջաններից մեկի Կախեթիի քաղաք Լագոդեխի։

Լագոդեխին Վրաստանի արևելքում գտնվող քաղաք է Կախեթի մարզում Ադրբեջանի սահմանին մոտ Այն հայտնի է իր գեղեցիկ բնությամբ և պատմությամբ Քաղաքի ամենահայտնի վայրերից մեկը Լագոդեխիի ազգային պարկն է որը հիմնադրվել է 1912 թվականին և համարվում է Վրաստանի ամենահին պահպանվող տարածքներից

Պարկում կան լեռնային արահետներ անտառներ ու գեղեցիկ ջրվեժներ որոնցից ամենահայտնիներն են Բլեք Գորջը և Մաչի ջրվեժը Այստեղ հաճախ գալիս են զբոսաշրջիկներ քայլարշավների բնությունը վայելելու և կենդանական աշխարհը տեսնելու համար։ Կլիման տաք և խոնավ է ինչը հարմար է տարվա մեծ մասում այցելելու համար

Լագոդեխին նաև բազմազգ բնակչություն ունի պահպանված են վրացական մշակութային ավանդույթները երգ պար և խոհանոց

Բարև ձեզ Մենք վրացերենի խմբով գնացել էինք Թբիլիսի մենք արաջին որ գնացին զբոսնեցինք քաղաքով նաև գնացինք մոլլ

Երկրորդ որ մենք գնացին։ Հովհաննես Թումանյանի տոն թանգարան, մեզ պատմեցին այտ տան մասին պատմեցին թե որտեղ է թաղված Հովհաննես Թումանյան և նրա սիրտ

նաև գնացինք կովկասյան համալիր

Որ առաջ Ներսիսյան դպրոցներ Ներսիսյան դպրոցում սովորում էին բոլոր հայ գրողներ

Մենք գնացել էինք հայկական եկեղեցին

Նաև խոջի վանք

Դեռևս 1815 թվականից Թիֆլիսում Վանքի տաճարի տարածքում գործել է հայկական դպրոց՝ տեղի թեմի կողմից հովանավորվող, որտեղ սովորում էր շուրջ 20 աշակերտ։ 1824 թվականին այդ օրերին Վրաստանի հայոց թեմի առաջնորդ Ներսես Աշտարակեցու նախաձեռնությամբ ու ջանքերով հիմնադրվել է ապագայում Ներսիսյան անունը ստացած դպրոցը^[1]՝ այն օրերին Վանքի փողոցում (այժմ Անտոնելի փողոց)։ 19-րդ դարում դպրոցը ունեցել է երկու շենք։ Ըստ Ալեքսանդր Երիցյանի՝ առաջին շենքը կառուցվել է Վանքի պարիսպների դիմացը՝ հյուսիսի-արևմտյան կողմում՝ հին գերեզմանոցի տեղում՝ հավանաբար Բոլշայա Վանքսկայա (այժմ՝ Ատոնելի փողոց) և Կուրնայա փողոցների հատման տեղում։ Երկրորդ շենքը Բառոնսկայա փողոցի վրա է եղել (այժմ Անտոն Փուրցելաձե փողոց)։ Շինության նախագծի հեղինակը եղել է պետերբուրգցի ճարտարապետ Լազարևը։ Ի սկզբանե բացի հոգևոր կրթությունից, ուսուցանում էին նաև աշխարհիկ գիտություններ։ Սակայն 1837 թվականին ցարական իշխանությունների պնդմամբ այն վերափոխվում է Վրաստանի հայոց թեմի արական հոգևոր ճեմարանի^[2]։

1899-1900 ուսումնական տարվա սկզբին դպրոցում կար 601 աշակերտ, 6 հիմնական ու 3 նախապատրաստական դասարան։ Վերջիններիս մի մասը ունեին զուգընթաց բաժանմունքներ, որոնց հետ միասին դպրոցում գործում էր 15 դասարան։ Աշակերտների մոտ 65%-ը Թիֆլիսի նահանգից էին։ Մնացածը եկել էին Երևանից, Գանձակից, Քութայիսիից, Բաքվից, Կարսից, Հյուսիսային Կովկասից, Ղրիմից ու Բեսարաբիայից, Թուրքիայից ու Պարսկաստանից։ Դասերից հետո կազմակերպվել են գրական երեկոներ, աշակերտական ներկայացումներ` «Մեծապատիվ մուրացկաններ», «200,000՝ Մադոյի կտակը» և «Ճարահատյալ դերասան»։ Կրթսեր աշակերտները կազմակերպել են ներկայացում մոգական լապտերներով։ Դպրոցում աջակցել են չքավոր աշակերտների, ապահովել նրանց կրթաթոշակով, սնունդով, գրքերով, շորերով ու դեղերով։ Այդ տարի դպրոցին պատկանել մի շարք անշարժ գույք, կրպակներ ու հողակտորներ՝ ընդհանուր առմամբ մոտ 60,000 ռուբլի արժողությամբ

Մենք վրացերենի խմբով գնացելեինք վրաստան։ Մենք արաջին որ գնացել ենք  ծանոթացանք այնտեղի մարդկանց հետ  երկրորդ որ մենք գնացինք անտառ արգելոց  երրորդ որ մենք գնացել էինք հացի գործարան իսկ չորրորդ որ

Գնացինք լագոդեխիյի ամենա արաջին դպրոց մեզ  Դպրոցի տնօրեն ցույց տվեց դպրոց մեր համար այնտեղ երգեցին  և մենք գնացինք տուն  և մենք երեկոյան գնացինք իրանց պարի ստուդիա  մեր համար այնտեղ պարեցին վերջում իրանք երգ միացրեցին  ու մենք պարում եինք  զվարճանում եինք։

Ընտանիք — ոջախի

Մամա-դեդա

Պապա-Մամա

Քույր-դա

Եղբայր-ձմա

Աղջիկ-գօգօ

Տղա-բիճի

Հա-կի

Ոչ-արա

Այո-դիախ

Մեծ-դիդի

Փոքրը-պատարա

Ես եմ-մե վար

Բարև-գամաջոբա

Հաջողություն֊նախվանդմիս

Մենք ենք-չվենվարթ

Դուք էք-թքվէն

Նրանք են-իսինի արիան

Ծառ-խե

Անտեղ-իք

Այսեղ-աք

Վոնցես-ռոգորա խաշ

Լավ-կարգաթ

Վատ-սուդաթ

Նորմալ-նորմալուրաց

Դու ես-շեն խար

Մենք ենք-չվեն վարդ

Ես Սովորում եմ դպրոցում-Մե վսծավլոբ սկոլաշի

Դուք եք-թքվենխարթ

Ես Սովորում եմ մեծ դպրոցում Մե վսծավլոբ դիդի սկոլաշի

Ես Սովորում եմ վեցերորդ դասարանում-Մե վսծավլոբ մե եքվսիդե կլաշի

Նա է իս արիս

դասարան-կլասի

Դու սովորում ես-շեն սավլոբ

Նա սովորում է

1-եռթի

2-օրի

3-սամի

4-ոթխի

5-խութի

6-եքվսի

7-շվիդի

8-ռվա

9-ցխրա

10-աթի

11-Թերթմետի

12-Թորմետի

13-Ցամետի

14-թոթխմետի

15-թութխմետի

16-թեքսմետի

17-չվիդմեդի

18-թվրամետի

19-ցխրամետի

20-օցի

Ամսվա շաբաթներ

Երկուշաբթի-որշաբաթի

Երեքշաբթի-սամշաբաթի

Չորեքշաբթի-ոթխշաբաթի

Հինգշաբթի-խութշաբաթի

Ուրբաթ-պարասկեվի

Շաբաթ-շաբաթի

Կիրակի-կվիրա

Այսօր-դղես

Վաղ-խվալ

Երեկ-գուշին

Դղես ռա դղեա

Այսօր ինչ որ է — Դղեա ռա դղեա սամշաբաթիա

Ես ապրում եմ-մե վծխովրոբ

Դու ապրում ես-շեն ծխավլոբ

Նա ապրում է-իս ծխովրոց

Մենք ապրում ենք-չվեն վծխորոբթ

Գամարջոբա մե Մարկ վար մե վծխովլոբ էրեվան շի

Հերախոս-տելեփոնի

Համակարգիչ-կոմպուտերի

Հերուստացուց-տելեվիզորի

Հունվար-իանվարի

Փետրվար-թեբերվարի

Մարտ-մարտի

Ապրիր-ապրիլի

Մայիս-մայիսի

Հունիս-իվնիսի

Հուլիս-իվլիսի

Օգոստոս-ագվիստո

Սեպտեմբեր-սեկտեմբերի

Հոկտեմբեր-ոկտոնբերի

Նոյեմբեր-նոյեմբերի

Դեկտեմբեր-դեկենբերի

Ամիս-թվե

նօր տարի-ախալիծելի

ինչ արժի-ռաղիրս

ռաղիրս թելեպոնի

փողոց-քուչա

քաղաք-քալաքի

Բակը-էզո

Տուն-Սախլի

որտեղ է-սարդ

սեղան-մագիդա

աթոր-սկամի

պատուհան-փանջարա

դուռ-կարեբի

բարի արավոտ-դիլամշվիդոբիսա

բարի երեկո-սաղամոմշվիդոբիսա

բարի գիշեր-ղամեմշվիդոբիսա

կարմիր-ծիթերի

նարնջագույն-փորթողլիսփերի

դեղին-կղվթերի

կանաչ-մծվանե

կապույտ-լուրջի

սպիտակ-թեթրի

վարդագույն-վարդիփերի

մանուշակագույն-իսփերի

երկնագույն-ցիսփերի

շականակագույն-կղավիսփերի

մոխրագույն-թագվիսփերի

սև-շավի

գույն-փերի

քանին տարեկան ես -նամենի ծրիսախար

Ամառ-զափխուլի

Ձմեռ-զամթարի

Աշուն-շեմոդգոմա

Գարուն-գազախփուլի

քաղաք-քալաքի

գյուղ-սոփելի

պետություն-սախելմծիփո

հայաստան-սօմխետի

հայերեն-սոմխուրի

հայ-սոմեխի

վրասատան-սաքարթվելո

Երեվան-Էրեվան

վրացերեն քարթուլի

վրացի-քարթվելի

վորտեղե-

իմ-չեմի

քօ-շենի

քիթ-ցխվիրի

բերան-պիրի

ականջ-կղուրի

աչք-թվալի

մազեր-թմեբի

գլուխ-թավի

դեմք-սաղե

ունքեր-ծամի

թարթիչներ-ծամծամի

թուշ-լոկղա

լեզու-ենա

ատամներ-կբիլի

հաց-պուրի

պանիր-կղվելի

կարագ-կարաքի

թեյ-չայի

շաքարավազ-շաքարի

մեղր-թափլի

լիմոն-լիմոնի

սուրճ-կղավա

հյութ-ծվելի

բաժակ-ճիքա

ափսե-թեփշի

պատարակախ-չանգալի

գթալ-կովզի

դանակ-դանա

մե դղես դավլիե չայի

սեյնակ-ոթախի

չեմի ոթախշի արիս դիդի փանաջարա

սադ արիս-որտեղ է

խանութ-մաղազիա

ինչ արժի-ռաղիրս

պայուսակ-ջանթա

մատիտ-փանթարի

գրիչ-կալանի

տետր-վեուլի

գիրք-ծիգնի

դասարանում կա 13 կանաչ սեղան- կլաշի արիս Ցամետի մծվանե մագիդա

ես ունեմ սեվ հեռախոս-մե մաթվս շավի տելեփոնի

իմ սեյնակում կա համակարգիչ-մե ոթախի կոմպուտերի

իմ պայուսակում կա մատիտ գրիչ տետր գիրք-մե ջանթա արիս փանթարի կալանի վեուլի ծիգնի

ձմեռ պապի- թօվլիս պապա

տոնածառ-նաձվիսխե

նոտ տարվա սեղան-քսախածլո մագիդաշ

խաղալիքներ-սաղամաշո

Էրեվան սօմխետի դեդաքալաքի արիս

Թբիլիսն վրաստանի մայրաքաղաքնե-Թբիլիսի սաքարթվելո դեդաքալաքի արիս