1.Կատարե՛ք կոտորակների հանում:

63/15 – 48/15=1

100/19 – 31/19=69/19

8/7 – 1=1/7

10/197 – 4/197=6/197

2.Անկանոն կոտորակից նույն հայտարարն ունեցող ի՞նչ կանոնավոր կոտորակ պետք է հանել, որպեսզի պատասխանը բնական թիվ լինի.

10/3 — 1/3 -9/3 = 3

29/7 — 1/7 — 1/7 = 4

62/11 — 7/11= 4

3.ABC եռանկյան պարագիծը 12/7 սմ է: Հայտնի է, որ AC = 5/7 սմ, AB = 3/7 սմ: Գտե՛ք BC կողմի երկարությունը:

5/7+3/7=8/7

12/7-8/7=4/8=1/4

4.Ի՞նչ կոտորակ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի հավասարություն:

82/105 +* = 91/105

* + 11/12 = 29/12

5.Կատարե՛ք կոտորակների հանում:

27/24 – 19/32

25/81 – 5/18

35/48  — 17/36

43/64 – 15/24

81/56 – 3/14

72/169 – 5/26

6.Գտե՛ք որևէ երկու կոտորակ, որոնց տարբերությունը լինի՝

4/9

17/5

18/13

Մովսես Խորենացին եզակի գրական դեմք է մեր հին մատենագիրների մեջ: Նա 14 դար շարունակ աննվազ հետաքրքրություն է շարժել հայ ժողովրդի և բանասիրության մեջ իր Հայոց պատմությամբ, որ ծառայել է իբրև ուսման առարկա և իբրև ուսումնասիրության նյութ: Ավելի քան 10 դար այս գրվածքը եղել հայ ազգի միակ դասագիրքը իր հին անցյալի հետ ծանոթանալու համար, եղել է աղբյուր և օրինակ հետագա պատմիչների համար: Ամենաբարձր գովեստներով հիշում են նրա անունը-տիեզերահռչակյալ քերթող: Պատմահայր, Քերթողահայրն (իբրև հատուկ նրան սեփական տիտղոս): Նրան կոչել են հայ Հերոդոտոս:
Խորենացու մասին կենսագրական տեղեկություններ քիչ ունենք: Նրանցից մեծ մասը հաղորդում է ինքը հեղինակը Պատմության մեջ պատահական կերպով: Սրանց վրա պետք է ավելացնել ժամանակով նրան մոտիկ ու նրան ծանոթ Ղազար Փարպեցու կարճառոտ, բայց շատ կարևոր վկայությունը:

1. Ի՞նչ գործոններով է պայմանավորված ջրի շրջապտույտը Երկրի վրա:  Ջիր շրջապտույտը կատարվում է օվկիանոսներից ջրի գոլոշիացման իսկ այնուհետև տեղումների միջոցով երկրի մակերևույթին ջրի տեսքով թափվելու հետևանքով:
2. Ջրի շրջապտույտի ի՞նչ տեսակներ գիտեք: Տարբերում են ջրի շրջապտույտի երկու տեսակ՝ տեղական կամ փոքր և համաշխարհային կամ մեծ:
3. Որո՞նք են ջրի փոքր և մեծ շրջապտույտները: Paint կամ մկարչական այլ ծրագրովնկարիրջրի ճանապարհորդությունը։
4. Ո՞րն է ջրի շրջապտույտի նշանակությունը բնության մեջ: Ջրի շրջապտույտի նշանակությունը: Ջրի շրջապտույտր չափազանց կարևոր նշանակություն ունի Երկիր մոլորակի համար:Ջրի շրջապտույտի միջոցով են գոյանում քաղցրահամ ջրի պաշարները ցամաքի վրա: Եթե չլիներ գոլորշացումը, ապա արագ կսպառվեր քաղց­րահամ ջուրը, և կյանք գոյություն չէր ունենա:

Քաղցած աղվեսը կախ ընկած ողկույզներով խաղողի վազ տեսավ։ Նա ցանկացավ դունչը հասցնել խաղողին, բայց չկարողացավ։

Հեռանալիս ինքն իրեն ասաց․

Ոչի՝նչ դեռ խակ է։

Որոշ մարդիկ էլ այդպիսին են։

Ուժ ու կարողություն չունենալու պատճառով հաջողության չեն հասնում․ մեքը դնում են պայմանների վրա։

Ուղտը շատ ծույլ էր, մարդու մոտ աշխատել չեր ուզում ու աշխատանքից խուսափելու համար ապրում էր Ոռնացող անապատում։ Այնտեղ այս ահավոր ծույլը փուշ, ճյուղ, կաթնախոտ ու տատասկ էր ուտում։

Մի առավոտ ձին՝ թամբը մեջքին, սանձը բերանին, եկավ մոտն ու ասաց․

-Ո՝ւղտ ա՝յ ուղտ․ դու՝րս արի ու մեզ նման աշխատի՝ր։

Ուղտը պատասխանեց․

-Ուզ, ուզ։

Հեդտո շունն ու եզը հերթով եկան։ Ուղտը նրանց թլ միայն <ուզ> ասաց։

Հենց այդ <ուզն> էլ նրան պատիժ դարձավ․ դրանից մեջքին կուզ աճեց։

Ոչ հնարավոր չէ, որովհետև տարբեր մտքեր է արտահայտում։

Կրճատեք կոտորակները

Կոտորակը կրճատելու համար անհրաժեշտ է կոտորակի համարիչն ու հայտարաը բաժանել նրանց ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարի վրա։

• 15/20=3/4
• 25/10=5/2
• 3/9=1/3
• 12/4=6/2
• 5/30=1/6
• 36/48=3/4
• 48/6=8/1
• 27/81=1/3
• 100/125=2/7
• Նույն հայտարարով կոտարակների գումարը

3/12+19/12=(3+19)/12=22/12=11/6

Տարբեր հայտարարով կոտորակների գումարումը

5/24+3/4=(5·1+3·6)/24=(5+18)/24=23/24

Գտնենք [24,4]=24

24:24=1

24:4=6

Կատարե՛ք գումարում

• 12/50+6/25=24/50

• 6/13+4/2=54/26
• 7/12+5/10=65/60
• 7/24+5/10=95/120
• 4/11+3/4=49/44
• 12/5+3/10=27/10
• 6/8+6/5=78/40
• 7/8+8/9=127/72
• 14/3+15/2+3/4=161/12
• 6/4+3/4+5/3=37/12
• 12/7+8/3+41/21=133/21
• 5/8+6/4+6/5=133/40

Նարեկը որոշեց վերանորոգել  իր  ննջասենյակը։ Առաջին օրը նա կատարեց ամբողջ աշխատանքի  1/12-րդ մասը, երկրորդ օրը՝ 1/6-րդը։ Աշխատանքի ո՞ր մասը մնաց կատարելու։

Անահիտը առաջին օրը կարդաց ամբողջ գրքի 1/5-րդ մասը, երկրորդ օրը՝ 4/7-ը։ Անահիտին գրքի ո՞ր մասը մնաց   կարդալու։

Հասմիկը առաջին օրը կարդաց ամբողջ գրքի 1/6-րդ մասը, երկրորդ օրը՝ 1/2-ը, իսկ երրորդ օրը՝ 1/5-ը։ Ամբողջ գրքի ո՞ր մասն է կարդացել Հասմիկը 3 օրում։

Եթե կոտորակների հայտարարները միևնույն թիվն են, ապա գումարման և հանման ժամանակ համարիչները համապատասխանաբար գումարում կամ հանում ենք, ստացված արդյունքը գրում համարիչի տեղում, իսկ հայտարարը թողնում նույնը:

Այն դեպքում, երբ կոտորակների հայտարարները տարբեր թվեր են, անհրաժեշտ է դրանք բերել ընդհանուր հայտարարի:

1. Կատարել գումարում

• 1/3+5/3=6/3
• 2/5+6/5=8/5
• 9/13+8/13=17/13
• 13/15+2/15=15/15
• 1/2+7/2+9/2=17/2
• 3/4+14/4+6/4=23/4
• 9/15+8/15+12/15=29/15
• 1/2+1/2+1/2=3/2
• 1/5+7/5+9/5=17/5
• 4/13+5/13+1/13=10/13
• 1/9+3/9+5/9=9/9
• Կոտորկաները բերել ընդհանուր հայտարարի և կատարել գումարում

• 2/3+5/6=/
• 3/2+7/6=
• 14/15+1/5=
• 2/5+4/5=
• 1/20+4/10=
• 4/15+3/5=
• 12/20+4/7=
• 24/30-1/6=
• 35/16-2/32=
• 1/15+4/20+6/60= 
• 34/7-2/14+5/6=
• 1/5+3/10=
• 3/6+2/4=
• 5/20+1/4=                           
• 6/15+3/10=
• 3/7+4/10=                           
• 14/20+7/10=

Ա․Ծառ-

ձայն-

հոտ-

քար-

կով-

արջ-

փունջ-

լուր-

բառ-

բեղ-

հայ-

հայր-

ցեղ-

սիրտ-

գիր-

սյուն-

պատ-

հույն-

ձու-

սուր-

քիթ-

քույր-

մայր-

ձեռք-

ոտք-

տատ-

պապ-